Привлекување на странските инвестиции во регионот на Западен Балкан и државната помош: трка до дното или неопходност?

Kovachev, Goran and Velkovska, Ivana and Garvanlieva Andonova, Vesna and Nikolov, Marjan (2020): Привлекување на странските инвестиции во регионот на Западен Балкан и државната помош: трка до дното или неопходност? Published in: (June 2020): pp. 1-60.

Abstract

(English) The aim of this study is to consider the current situation with the development of public policies for the state aid to countries in the Western Balkans region in the context of attracting foreign investments and identifying possible implications for regional economies from stimulus-based policies. The study provides an overview of the placement and status of the state aid to foreign investments in the countries of the region; understanding the place and significance in context of building a functioning market economy according to EU standards and emphasizing shortcomings and opportunities through such policies. This study is also trying to determine connection between the inflow of foreign investment and the impact of state aid. The study gives conclusions and recommendations for improvement in this area, which in turn are addressed to both decision makers and the general public. (Macedonian) Целта на оваа студија е да се разгледа сегашната состојба со развојот на јавните политики за државна помош во земјите во регионот во контекст на привлекување на странски инвестиции и да се идентификуваат можните импликации врз регионалните економии од политиките кои се базираат на стимулации. Студијата дава преглед на поставеноста и состојбата со примената на државна помош за поддршка на странските инвестиции во земјите од регионот за да се разбере местото и значењето во контекст на градење на функционална пазарна економија според стандардите на ЕУ и за истакнување како на недостатоците и на можностите преку ваквите политики. Оваа студија исто така се обидува да утврди врска помеѓу приливот на странските инвестиции и влијанието на државната помош. Студијата дава слика, заклучоци и препораки за унапредување во оваа област, кои пак се адресирани како кон носителите на одлуки, но и на општата јавност.

• Item Type: MPRA Paper
• English Title: Attracting foreign investments in the Western Balkans region and state aid: a race to the bottom or necessity?
• Language: Macedonian
• Keywords: Western Balkans; state aid; foreign direct investment-FDI
• Subjects: H - Public Economics > H3 - Fiscal Policies and Behavior of Economic Agents; H - Public Economics > H5 - National Government Expenditures and Related Policies

References

1. 2019 Communication on EU Enlargement Policy, 2019, https://ec.europa.eu/neighbourhoodenlargement/sites/near/files/20190529-communication-on-eu-enlargement-policy_en.pdf

2. A credible enlargement perspective for and enhanced EU engagement with the Western Balkans, COM(2018) 65

3. Access to European Union Law, https://eur-lex.europa.eu/

4. Anastassoupulos, G. (2007), ‘Countries’ International Competitiveness and FDI: an Empirical Analysis of Selected EU Member-Countries and Regions’, Journal of Economics and Business Vol. X – 2007, N°1 (35-52)

5. April 2015: Europe: The Western Balkans: 15 Years of Economic Transition, Washington D.C., IMF

6. Atoyan, R. and Jankulov, I., 2015, “Western Balkans: the Quest for Jobs”, in Regional Economic Issues

7. Bénassy-Quéré, A., Coupet, M. & Mayer, T. (2007), ‘Institutional Determinants of Foreign Direct Investment’, The World Economy, doi: 10.1111/j.1467-9701.2007.01022.

8. Bhandari, Rabindra, Dharmendra Dhakal, Gyan Pradhan, and Kamal Upadhyaya, (2007) "Foreign Aid, FDI and Economic Growth in East European Countries." Economics Bulletin, Vol. 6, No. 13 pp. 1-9

9. Center for Economic Analyses (CEA), 2016, “Benefits and Costs from Foreign Direct Investments in the Technological Industrial Development Zones in the period of 2007–2014”, Skopje. from http://cea.org.mk/wp-content/uploads/2016/04/1.-Benefits-and-costs-from-FDI-in-TIDZ-ENG.pdf.

10. Fletorja Zyrtare e Republikës së Shqipërisë Nr. 131, Datë. 9/10/2012,Për miratimin e hartës rajonale të ndihmës Shtetërore

11. Fletorja Zyrtare e Republikës së Shqipërisë Nr. 132, Datë. 14/09/2018, Për miratimin e rregullores “Për kushtet dhe procedurat e dhënies dhe autorizimit të disa kategorive të ndihmës shtetërore”

12.Fletorja Zyrtare e Republikës së Shqipërisë Nr. 132, Datë. 14/09/2018, Për miratimin e rregullores “Për kushtet dhe procedurat e dhënies dhe autorizimit të disa kategorive të ndihmës shtetërore”

13.Foreign investor perspectives and policy implications, 2017/2018, World Bank Group

14.Mencinger, Ј. (2003), ‘Does Foreign Direct Investments Always Enhance Economic Growth?, KYKLOS, Vol. 56 – 2003 – Fasc. 4, 491–508

15.Multi-Annual Action Plan for Regional Economic Area in the Western Balkan Six

16.Nikolov, M. & Stojanovic, S. (2017), ‘Corporate Tax Incentives in Transitory Economies: Case of the Republic of Serbia and Republic of Macedonia’, MEST Journal

17.Nikolov, M. (2017), ‘Opportunity cost of PT (Profit tax) to other taxes regarding the audit: Are the tax holidays in Macedonia worth the cost?’, Fiscal Reform Project

18.OECD (2003), Checklist for Foreign Direct Investment Incentive Policies, https://www.oecd.org/investment/investmentpolicy/2506900.pdf

19.OECD (2017), ‘Tracking Special Economic Zones in the Western Balkans: Objectives, Features and Key Challenges’, Global Relations – South East Europe, достапно Мај 2020 на http://www.oecd.org/south-east-europe/SEZ_WB_2017.pdf

20.Philipsen, N.J. (2016), ‘From Market Integration to Fiscal Discipline: Analysing the Goals of EU State Aid Policy from an Economic Perspective’, SSRN Electronic Journal

21. Regional Investment Reform Agenda (RIRA) the Western Balkan Six, https://www.rcc.int/docs/410/regional-investmentreform-agenda-for-the-western-balkans-six

22.Sedmihradsky, M. & Klazar, S. (2002), ‘Tax Competititon For FDI in Central-European Countries’, CESifo Working Paper No. 647 (1)

23. South East Europe 2020 Strategy, https://www.rcc.int/pages/86/south-east-europe-2020-strategy

24. South East Europe 2020: 2019 Annual report on implementation, https://www.rcc.int/docs/479/south-east-europe2020-2019-annual-report-on-implementation-rn

25.State Aid Guideline, Republic of Kosovo, Government, https://mf.rks-gov.net/desk/inc/media/B7F80FAF-32A8-4DC0- BB5A-C959B70F4759.pdf#

26.State Aid Scoreboard 2018: Results, trends and observations regarding EU28 State Aid expenditure reports for 2017, https://ec.europa.eu/competition/state_aid/scoreboard/state_aid_scoreboard_2018.pdf 51 STUDIJA Strans Invest_Layout 1 12.6.2020 14:59 Page 51

27. Uredba o bližim kriterijumima, uslovima i načinu dodjele državne pomoći ("Sl. List Сrne Gore", br. 27/10 34/11, 2014, http://www.azzk.me/

28.Uredba o pravilima za dodelu državne pomoći ("Sl. Glasnik RS", br. 13/2010, 100/2011, 91/2012, 37/2013, 97/2013 i 119/2014), http://www.kkdp.gov.rs/doc/propisi/UREDBA%20drzavna%20pomoc.pdf

29.Uredbu o namjeni, kriterijima i uslovima za dodjelu državne pomoći u Federaciji Bosne i Hercegovine (Sluzbene novine Federacija BiH, 27/2008), http://www.szdp.gov.ba/

30.Velickovski, I. & Petreski, M. (2019), ‘Size, competitiveness and FDIs: Small or transition country curse?’, Small States & Territories, Vol. 2, No. 1, 2019, pp. 23-40

31. World Bank. 2018. Global Investment Competitiveness Report 2017/2018: Foreign Investor Perspectives and Policy Implications. Washington, DC: World Bank. doi:10.1596/978-1-4648-1175-3

32.Бенефити и трошоци од странските директни инвестиции во технолошко-индустриските развојни зони Случај: Македонија за периодот 2007-2014 година, ЦЕА, 2016, види повеќе на https://cea.org.mk/wp content/uploads/2016/04/1.- Analiza-Benefiti-od-FDI-TIRZ-Makedonija.pdf

33.Договор за функционирањето на ЕУ, ДФЕУ/ Treaty on the functioning of the EU, TFEU, Лисабонски договор.

34. Европска комисија, Конкуренција, државна помош, Процедури за државна помош, https://ec.europa.eu/competition/state_aid/overview/state_aid_procedures_en.html

35. Европска комисија, Конкуренција, Контрола на државна помош, , https://ec.europa.eu/competition/state_aid/overview/index_en.html

36.Закон за контрола на државната помош на РМ Сл Весник 145/2010

37. Извештаи на ЕК за напредокот на земјите кон Европската Унија, за различни години 2016-2019, достапни на https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/countries/package_en

38. Николов, М., Цуцулоска, С. & Гарванлиева, В. (2014), ‘Парламентарен надзор над политиките за конкурентност, државна помош и привлекување странски директни инвестиции во земјите од Западен Балкан’, стр. 43

39.Уредба за регионална помош на РСМ Сл. Весник 109/2013, http://kzk.gov.mk/