Ο ιδιότυπός διανεμητικός χαρακτήρας του ελληνικού φορολογικού συστήματος (1995-2008) και η αναγκαία μεταρρύθμιση που ποτέ δεν έγινε

Ioannidis, Yiorgos (2013): Ο ιδιότυπός διανεμητικός χαρακτήρας του ελληνικού φορολογικού συστήματος (1995-2008) και η αναγκαία μεταρρύθμιση που ποτέ δεν έγινε. Published in: ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΘΕΜΑΤΑ , Vol. 120, No. Ιανουάριος - Μάρτιος 2013 (January 2013): pp. 61-68.

Abstract

Η περίοδος 1995-2008 συνιστά μια περίοδο θεμελιακών μετασχηματισμών για την ελληνική οικονομία. Η κυριαρχία των υπηρεσιών ως προς την παραγωγή του ΑΕΠ και η υποχώρηση της μεταποίησης, η τεράστια επέκταση της μισθωτής εργασίας και η αντίστοιχη μείωση της αυτοαπασχόλησης, η ενίσχυση των μεγάλων επιχειρήσεων έναντι των μικρών, η μαζική είσοδος των μεταναστών, το άνοιγμα της οικονομίας στον διεθνή ανταγωνισμό και η επέκτασή της στα Βαλκάνια και την Τουρκία, η απελευθέρωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, όλα αυτά [και άλλα τόσα] αποτελούν όψεις ενός μετασχηματισμού που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Με αυτό δεδομένο, εμφανίζεται κατ’ αρχήν ως παράδοξο το γεγονός ότι η δομή του φορολογικού συστήματος και τα οικονομικά αποτελέσματά του μεταβληθήκαν οριακά. Η ερμηνεία αυτού του παραδόξου βρίσκεται στον ιδιότυπα διανεμητικό χαρακτήρα της εξέλιξης του φορολογικού συστήματος. Δηλαδή στο γεγονός, ότι οι κυβερνητικές παρεμβάσεις της περιόδου 1995-2008 είχαν ως τελικό αποτέλεσμα το πλεόνασμα που προέκυψε από τις ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες να διανεμηθεί σε επιχειρηματικές ελίτ και συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, αντί να χρηματοδοτήσει τη δικαιότερη κατανομή του φορολογικού βάρους. Έτσι, η ανισοβαρής επιβάρυνση μισθωτών και συνταξιούχων όχι μόνο διατηρήθηκε αλλά ενισχύθηκε περαιτέρω. Συνεπώς η μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος αποτελεί αδήριτη ανάγκη, ωστόσο, όπως θα υποστηριχθεί κατά το δεύτερο μέρος του άρθρου, ο συνδυασμός της φορολογικής ατζέντας της Νέας Δημοκρατίας με τον αντιπολιτευτικό λαϊκισμό δεν επέτρεψε την προώθηση της τόσο αναγκαίας φορολογικής μεταρρύθμισης

• Item Type: MPRA Paper
• English Title: The peculiar distributional character of the Greek taxation system (1995‐2008) and the reform that never took place
• Language: Greek
• Keywords: φορολογική πολιτική
• Subjects: E - Macroeconomics and Monetary Economics > E6 - Macroeconomic Policy, Macroeconomic Aspects of Public Finance, and General Outlook > E60 - General; E - Macroeconomics and Monetary Economics > E6 - Macroeconomic Policy, Macroeconomic Aspects of Public Finance, and General Outlook > E64 - Incomes Policy ; Price Policy

References

Στατιστικό Δελτί0 Φορολογικών Δεδομένων, 2002-2010, Γ.Γ.Π.Σ.

Μανεσιώτης Βασίλειος, Reischauer Robert, «Η δημοσιονομική πολιτική στην Ελλάδα και η ΟΝΕ», στο Ralph Bryant, Νικόλαος Γκαργάνας, Γεώργιος Τάβλας (επιμ.) Οικονομικές Επιδόσεις και Προοπτικές της Ελλάδος, Τράπεζα της Ελλάδος και The Brookings Institute, Αθήνα 2002, σ.129-188

Αργείτης Γιώργος, Δαφέρμος Γιάννης, Νικολαϊδη Μαρία, Κρίση χρέους στην Ελλάδα: Αιτίες και προοπτικές, ΙΝΕ – ΓΣΕΕ, Αθήνα 2011

Christodoulakis Nikos, Skouras Spyros, “Electoral Law-bending cycles: Wildfires and tax evasion in Greece”, Department of International and European Economic Studies, Athens University of Economics and Business, Athens 2009 Artavanis Nikolaos, Morse Adair, Tsoutsoura Margarita, “Tax Evasion Across Industries: Soft Credit Evidence From Greece”, Chicago Booth Paper No. 12-25, Fama-Miller Center for Research in Finance 2012, και

Matsaganis Manos, Flevotomou Maria, “Distributional Implications of Tax Evasion in Greece”, GreeSE Paper No 31, Hellenic Observatory Papers on Greece and Southeast Europe, 2010

Κανελλόπουλος Κ.Ν., Φοροδιαφυγή στις ανώνυμες εταιρίες: Εκτιμήσεις από τις εισαχθείσες στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, Αθήνα 2002

Σταθάκης Γιώργος, «Η δημοσιονομική κρίση της ελληνικής οικονομίας», στο Οικονομική κρίση και Ελλάδα, Επιστημονική Εταιρία Πολιτικής Οικονομίας, Gutenberg, Αθήνα 2011

Ράπανος Βασίλης, «Φορολογική μεταρρύθμιση: Φορολογική Διοίκηση και Κοινωνικό περιβάλλον», Παρουσίαση (Τετάρτη 28/11/2012) στα πλαίσια του σεμιναρίου Θεματικοί κύκλοι διαλόγου και προβληματισμού που διοργανώνει το Πανεπιστήμιο Αθήνας, http://elearn.elke.uoa.gr/etvedu/parousiaseis/forologiko_sistima_28-11-2012.pdf

Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας, Προτάσεις για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος, Αθήνα 2010 Βούλγαρης Γιάννης, Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης, 1974-1990. Εκδ. Θεμέλιο (γ’ έκδοση), Αθήνα 2005, σ. 52-56