Startery podlaskiej gospodarki. Analiza gospodarczych obszarów wzrostu i innowacji województwa podlaskiego: sektor rehabilitacji geriatrycznej

Plawgo, Bogusław and Klimczuk-Kochańska, Magdalena and Citkowski, Mariusz and Juchnicka, Marta and Klimczuk, Andrzej (2009): Startery podlaskiej gospodarki. Analiza gospodarczych obszarów wzrostu i innowacji województwa podlaskiego: sektor rehabilitacji geriatrycznej. Published in:

Abstract

Celem głównym badania jest wskazanie i przeanalizowanie tych obszarów, które w gospodarce ogólnoświatowej wykazują duży potencjał rozwojowy, a w województwie podlaskim nie występują bądź występują w postaci zalążkowej. Ponadto przeprowadzone analizy mają prowadzić do osiągnięcia następujących celów szczegółowych: 1. Ustalenia głównych determinant i barier rozwojowych występujących w przedmiotowych obszarach wzrostu. 2. Przedstawienia prognozy przyszłości rozwoju danego obszaru w województwie podlaskim, z uwzględnieniem jego zagrożeń i szans rozwojowych. 3. Dostarczenia obiektywnych i wyczerpujących informacji, niezbędnych funkcjonującym, jak również potencjalnym przedsiębiorstwom w procesie planowania strategicznego i określaniu ich pozycji konkurencyjnej. 4. Wskazania podmiotom sfery regulacji (w tym instytucjom rynku pracy, władzom lokalnym i regionalnym), poprzez identyfikację barier rozwojowych, kierunków działań zmierzających do ich ograniczenia. 5. Dostarczenia informacji w zakresie istniejących form i możliwości wsparcia obszaru ze środków krajowych i unijnych.

*

The main objective of the study is to identify and analyze those areas in which the global economy indicate a high potential for development, and in Podlaskie do not exist or are in the form of seed. In addition, analyzes conducted to lead to the following specific objectives: 1. The findings of the major determinants and barriers to development occurring in these growth areas. 2. Performances forecasts the future development of the area in Podlaskie, taking into account the risks and opportunities of development. 3. Provide objective and comprehensive information necessary functioning, as well as potential businesses in the process of strategic planning and determining their competitive position. 4. Indications entities sphere of regulation (including labor market institutions, local and regional authorities), by identifying barriers to development directions of measures to reduce them. 5. Provide information on existing forms and ways to support the area of ??national and EU funds.

• Item Type: MPRA Paper
• English Title: Podlasie Economy Starters. Analysis of Economic Growth and Innovation Areas of Podlaskie: Geriatric Rehabilitation Sector
• Language: Polish
• Keywords: Geriatrics Rehabilitation, Geriatric, Rehabilitation, Economics of Ageing, Aging, Active Aging
• Subjects: I - Health, Education, and Welfare > I1 - Health > I10 - General; J - Labor and Demographic Economics > J2 - Demand and Supply of Labor > J21 - Labor Force and Employment, Size, and Structure

References

Ambitny elbląski Program na rzecz osób starszych - do konsultacji, "Razem z Tobą", 24.07.2008, http://www.razemztoba.pl/index.php?NS=srodek&nrartyk=2575&slowostart=0, z dn. 23.08.2009.

Bank Danych Regionalnych, GUS, www.stat.gov.pl.

Biała Księga. Razem na rzecz zdrowia: Strategiczne podejście dla UE na lata 2008-2013, Komisja Wspólnot Europejskich, KOM (2007) 630, Bruksela, 23 października 2007.

Bicka A., Kozdroń E., Aktywność ruchowa w stylu życia ludzi starszych, [w:] Model zdrowego stylu życia jako zadanie interdyscyplinarne, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska" Sectio D, Vol. LVIIII suppl. XIII, Lublin 2003, ss. 61-65.

Bień B., Doroszkiewicz H., Opieka długoterminowa w geriatrii: dom czy zakład opieki?, "Przewodnik

Błażejczyk K., Baranowski J., Adamczyk A.B., Szmyd J., Właściwości lecznicze klimatu Uniejowa, Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego, Warszawa 2008.

Broczek K., Krótka charakterystyka potrzeb osób w wieku starszym, [w:] Uwarunkowania realizacji programu badawczorozwojowego Ambient Assisted Living (AAL) w Polsce - komfortowe funkcjonowanie osób starszych w społeczeństwie informacyjnym, red. R. Rudowski, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Warszawa, grudzień 2007.

Budzyńska M., Transgraniczne świadczenie usług zdrowotnych w UE - stan obecny i perspektywy, "Biuletyn Analiz" 2008, nr 12, http://www.biuletyn.ukie.gov.pl/HLP/banal.nsf/ArchiveDocByLocation?Open&Count=-1&Expand=1#id1, z dn. 30.09.2009.

Castells M., Społeczeństwo sieci, PWN, Warszawa 2007.

Cele strategiczne i cele operacyjne miejskiej polityki społecznej wobec seniorów, Urząd Miasta Stołecznego Warszawy, Warszawa 2008.

Chojnacki J., Dyrektywa Parlamentu i Rady Unii Europejskiej w sprawie stosowania praw pacjenta w transgranicznej opiece zdrowotnej - cele, założenia i skutki, Ministerstwo Zdrowia, http://www.prawoimedycyna.pl/?str=artykul&id=142, z dn. 14.09.2009.

Cieślak M., Prognozowanie gospodarcze. Metody i zastosowania, PWN, Warszawa 1997.

Czekanowski P., Rodzina w życiu osób starszych i osoby starsze w rodzinie, [w:] Polska starość, red. B. Synak, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002, [za:] B. Bień, H. Doroszkiewicz, Opieka długoterminowa w geriatrii: dom czy zakład opieki?, "Przewodnik Lekarza" 2006, nr 10 (92).

Dąbrowska A., Kompetencje instruktora rekreacji ruchowej, [w:] Zarys teorii rekreacji ruchowej, red. A. Dąbrowski, Warszawa 2006, [za:] M. Gaworska, A. Kozdroń, Instruktor kinezygerontoprofilaktyki: nowy zawód na rynku pracy, "Forum Opieki Długoterminowej" 2007, nr 3.

Definicja zawodu medycznego, "Serwis Prawo i Zdrowie" 07.09.2007, http://www.abc.com.pl/problem/112/7, z dn. 14.09.2009.

Derejczyk J., Bień B., Kokoszka-Paszkot J., Szczygieł J., Gerontologia i geriatria w Polsce na tle Europy - czy należy inwestować w ich rozwój w naszym kraju?, "Gerontologia Polska" 2008, tom 16, nr 3, ss. 149-159.

Derejczyk J., Grodzicki T., Jakrzewska-Sawińska A., Jóźwiak A., Klich A., Wieczorowska-Tobis K., Standardy świadczenia usług medycznych w specjalności geriatria, "Gerontologia Polska", tom 13, nr 2.

Derejczyk J., Kokoszka-Paszkot J., Szczygieł J., Analiza porównawcza efektywności i kosztów leczenia pomiędzy oddziałami chorób wewnętrznych a geriatrycznymi, http://derejczyk.com/Prezentacje/KOSZTY%20GI.ppt, z dn. 14.09.2009.

Dlaczego nie rosną płace? Przez inflację, "Głos Szczeciński", 03.09.2009, http://www.gs24.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20090903/PRACA/673634412, z dn. 23.09.2009.

Dobrodziej P., Słownik badań marketingowych, rynkowych i społecznych, http://dobrebadania.com

Dobroń D., Kołodziej W., Staropolska H., Styl życia ludzi starszych, [w:] Model zdrowego stylu życia jako zadanie interdyscyplinarne, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska" Sectio D, Vol. LVIIII suppl. XIII, Lublin 2003, ss. 267-271.

Dokument roboczy służb Komisji uzupełniający wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie stosowania praw pacjenta w transgranicznej opiece zdrowotnej - Streszczenie oceny skutków, KOM(2008) 414 wersja ostateczna, SEK(2008) 2164, Bruksela, 02 lipca 2008.

Druskienniki, Sanatorium "Draugystes sanatorija", http://draugyste.lt/o-druskiennikach/, z dn. 15.09.2009.

Druskienniki, Fotowilno, http://www.fotowilno.com/?item=81, z dn. 15.09.2009

Dziewulska J., Przeciw beznadziejności, "Magazyn Pielęgniarki i Położnej" 2000, nr 1-2, [za:] K. Zdziebło, Współczesne zjawiska demograficzne a problemy zdrowotne starzejącego się społeczeństwa, "Studia Medyczne" 2008, nr 1 (9).

Elbląski program na rzecz osób starszych na lata 2009-2013, Urząd Miejski w Elblągu, Elbląg, grudzień 2008.

Europe in figures - Eurostat Yearbook 2006-07, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg 2007, [za:] Z. Woźniak-Hasik, Trendy demograficzne dotyczące wieku w UE, Mazowieckie Centrum Zdrowia Publicznego, Warszawa wrzesień 2007.

Finansowanie opieki zdrowotnej w Twoim regionie, Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Ochrony Konsumentów, wrzesień 2007.

Franek G., Ludzie w starszym wieku, "Pielęgniarka i Położna" 1997, nr 3, [za:] K. Zdziebło, Współczesne zjawiska demograficzne a problemy zdrowotne starzejącego się społeczeństwa, "Studia Medyczne" 2008, nr 1 (9).

Gaworska M., Kozdroń A., Instruktor kinezygerontoprofilaktyki: nowy zawód na rynku pracy, "Forum Opieki Długoterminowej" 2007, nr 3.

Gębska-Kuczerowska A., Miller M., Sytuacja zdrowotna ludzi powyżej 65 roku życia w Polsce, "Zdrowie Publiczne" 2006, nr 116 (1), ss. 135-137.

Grabiński T., Wydymus S., Zeliaś A., Metody prognozowania rozwoju społeczno-gospodarczego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 1993.

Grupp H., Linstone H. A., National Technology Foresight Activities Around The Globe: Resurrection and New Paradigms, Technological Forecasting and Social Change, Volume 60, Special Issue, January 1999.

http://gazetadom.pl/nieruchomosci/1,73497,3765962.html, z dn. 14.09.2009.

http://miasta.gazeta.pl/bialystok/1,101932,7217038,Wiecej_kasy_na_lotnisko.html, z dn. 18.09.2009.

http://www.dps.pl/domy/index.php?rob=radar&dzial=12&art=813, z dn. 14.09.2009.

http://www.mecklenburg-porpommern.eu/cms2/Landesportal_prod/Landesportal/content/de/ Wirtschaft_und_Investition/Wachstumsfelder_und_Zukunftsbranchen/Gesundheitswirtschaft/index.jsp, z dn.05.06.2009.

http://www.rehabilitacja.fr.pl/modules.php?name=News&file=article&sid=489, z dn. 05.06.2009.

http://www.uke.uni-hamburg.de/eurofamcare, z dn. 05.06.2009.

Informacja o stanie środowiska na obszarze województwa podlaskiego w 2007 roku. Na podstawie działalności inspekcyjno-kontrolnej i badawczej Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Białymstoku, WIOŚ, Białystok, październik 2008.

Inglehart R., Pojawienie się wartości postmaterialistycznych, [w:] Socjologia. Lektury, red. P. Sztompka, M. Kucia, Znak, Kraków 2005.

Jałowiecki B., Szczepański S., Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Scholar, Warszawa 2006.

Jędrkiewicz H., Ruch w leczeniu osób starszych, http://www.doz.pl/czytelnia/a1361-Ruch_w_leczeniu_osob_starszych, z dn. 25.08.2009.

Karpiński A., Dialog wokół konsekwencji starzenia się społeczeństwa, "Dialog" 2008, nr 3.

Kiełczewski D., Ochrona środowiska, [w:] Potencjał rozwoju regionalnego - województwo podlaskie, red. B. Plawgo, BFKK, Białystok 2007.

Kiwierski J.E., Realizacja polskiego modelu rehabilitacji w okresie reformy ochrony zdrowia, [w:] Niepełnosprawność i rehabilitacja osób dorosłych jako problem medyczny i społeczny w Polsce, red. I.D. Karwat, Lublin 2002, s.16, [za:] A. Mielczarek, Aby żyło się lepiej - Rehabilitacja geriatryczna warunkiem poprawy jakości życia ludzi starszych, "Medi" 2006, nr 4, http://www.dps.pl/domy/index.php?rob=radar&dzial=12&art=813, z dn. 24.08.2009.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, 02.04.1997, Dz.U. 1997.78.483.

Kopyciński P., Mamica Ł., Operacjonalizacja metodologii badań foresight, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków, październik 2006.

Kotowska-Jelonek M., Infrastruktura transportu jako czynnik aktywizacji gospodarczej. Studium na przykładzie makroregionu południowo-wschodniego, praca doktorska, Uniwersytet Gdański, Sopot 1980, s. 28, [za:] T. Truskolaski, M. Juchnicka, System transportowy, [w:] Potencjał rozwoju regionalnego - województwo podlaskie, red. B. Plawgo, BFKK, Białystok 2007.

Kryńska E., Dylematy polskiego rynku pracy, IPiSS, Warszawa 2001.

Krzak M., Walewski M., Woźniak P., "Polish Economic Outlook" 2009, No. 2 (41), CASE, www.case.com.pl

Krzymowska-Kostrowicka A., Geoekologia turystyki i wypoczynku, PWN, Warszawa 1997, [za:] K. Błażejczyk, J. Baranowski, A.B. Adamczyk, J. Szmyd, Właściwości lecznicze klimatu Uniejowa, Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego, Warszawa 2008.

Kuciński J., Organizacja i prowadzenie projektów foresight w świetle doświadczeń międzynarodowych, PAN, Warszawa, styczeń 2006.

Kulik T.B., Zboina B., Wiecheć M., Wpływ aktywności fizycznej na jakość życia osób w podeszłym wieku, materiały z Konferencji Opieki Długoterminowej w Toruniu, Toruń 2001.

Kupiec L., Gołębiowska A., Truskolaski T., Gospodarka przestrzenna, Infrastruktura ekonomiczna, tom VII, Wyd. UwB, Białystok 2005.

Kurowska A., Czy osoby starsze są grupą szczególnie zagrożoną biedą w Polsce?, wystąpienie podczas spotkania konsultacyjnego w sprawie opracowania Strategii Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym na lata 2010-2015, Warszawa 22.05.2009, s. 2, http://www.przeciw-ubostwu.brpo.gov.pl/pliki/1226561881.pdf, z dn. 25.08.2009.

Kuśmierski S., Ostrowski D., Zastosowanie marketingu w turystyce, http://dariusz_ostrowski.webpark.pl/zastos.htm, z dn. 25.08.2009.

Larkowa, Człowiek niepełnosprawny - problemy psychologiczne, PWN, Warszawa 1987, s. 17, [za:] A. Turowska, Rehabilitacja osób niepełnosprawnych a integracja społeczna, "Studia Włocławskie" 1998, Tom 1.

Lekarza" 2006, nr 10 (92), ss. 48-57.

Ludność, Stan oraz struktura demograficzna i społeczno-ekonomiczna - województwo podlaskie, GUS, http://www.stat.gov.pl/bialystok/69_151_PLK_HTML.htm, z dn. 24.08.2009.

Łój G., Rehabilitacja a jakość życia osób w starszym wieku, "Gerontologia Polska", tom 15, nr 4, ss. 153-157.

Mała encyklopedia ekonomiczna, PWE, Warszawa 1974.

Małecki K., Młody rynek dla starych ludzi, "BusinessWeek", 01.04.2005, http://media.wp.pl/kat,1022939,wid,6930997,wiadomosc.html, z dn. 24.08.2009.

Miejska strategia polityki społecznej, Urząd Miasta Poznania, Poznań 2008.

Migracje zagraniczne ludności 2002, GUS, Warszawa 2003.

Mikołajewicz A., Srebro B., Przygotowanie specjalistycznej oferty dla grup turystów uczestniczących w turystyce wiejskiej, [w:] Materiały szkoleniowe z zakresu turystyki wiejskiej dla przedsiębiorców prowadzących działalność turystyczną na terenach wiejskich, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, listopad 2005.

Miller P., Zmiany klimatyczne w Polsce (1), Przyroda Polska 12/2004, http://www.przyrodapolska.pl/grudzien04/zmiany.htm, z dn. 23.08.2009.

Monitorowanie migracji polskich lekarzy, pielęgniarek i położnych po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, Raport z realizacji programu w 2006r., http://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=&ms=&ml=pl&mi=565&mx=0&ma=7876, z dn. 20.09.2009.

Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013. Strategia rozwoju ochrony zdrowia w Polsce na lata 2007-2013, Ministerstwo Zdrowia, Warszawa, 21 czerwca 2005.

Ochrona Środowiska 2008, GUS, Warszawa 2008.

Ochrona środowiska, Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, http://www.wrotapodlasia.pl/pl/ochrona_srodowiska/, z dn. 23.08.2009.

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie uwzględniania potrzeb osób starszych, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, 2009/C 77/26, Bruksela, 31.03.2009.

Pajestka J., Inwestycje infrastruktury a inwestycje bezpośrednio produkcyjne, [w:] O gospodarce mieszanej w krajach "Trzeciego Świata", PWN, Warszawa 1967.

Pędich W., Jakubowska D., Pielęgniarstwo geriatryczne, PZWL, Warszawa 1983, [za:] K. Zdziebło, Współczesne zjawiska demograficzne a problemy zdrowotne starzejącego się społeczeństwa, "Studia Medyczne" 2008, nr 1 (9).

Polacy wobec ludzi starych i własnej starości. Komunikat z badań, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa, grudzień 2000.

Prognoza oddziaływania na środowisko projektu strategii rozwoju województwa podlaskiego do 2020 roku, Zarząd Województwa Podlaskiego, Białystok 2005.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 5 grudnia 2007.

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 1 października 2007.

Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 7 września 2007.

Program rozwoju kultury województwa podlaskiego do roku 2020, Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, Białystok 2008.

Rajewska J., Dyskryminacja ze względu na wiek w obszarze ochrony zdrowia, [w:] Stop dyskryminacji ze względu na wiek. Co wiemy o dyskryminacji ze względu na wiek? Głos ekspertów, doświadczenia osób starszych, red. B. Tokarz, Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, Warszawa 2005.

Raport z Wyników Spisów Powszechnych. Województwo Podlaskie 2002, Urząd Statystyczny w Białymstoku, Białystok 2003.

Reichard S., Personality and Adjustment to Aging, Social and Psychological Aspects of Aging. Edited by Clark Tibbitts and Wilma Donahue, Columbia University Press, New York 1962.

Rocznik demograficzny 2006, GUS, Warszawa 2006.

Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2008, GUS, Warszawa 2008.

Rocznik Statystyczny Województw 2008, GUS, Warszawa 2008.

Rocznik Statystyczny Województwa Podlaskiego 2003, Urząd Statystyczny w Białymstoku, Białystok 2003.

Rosset E., Proces starzenia się ludności, PWG, Warszawa 1959.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 września 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków prowadzenia działalności w dziedzinie rekreacji ruchowej, Dz.U. nr 101, poz. 1095.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie kwalifikacji, stopni i tytułów zawodowych w dziedzinie kultury fizycznej oraz szczegółowych zasad i trybu ich uzyskiwania, Dz.U. nr 71, poz. 738.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 24 maja 1999r. w sprawie stażu podyplomowego lekarza, lekarza stomatologa, Dz.U. nr 54 z 1999r., poz. 571 z późn. zm.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2006 r. w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości, Dz.U. z dnia 11 maja 2006.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 sierpnia 2001r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy stomatologów, Dz.U. nr 83, poz. 905.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kierowania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na rehabilitacje leczniczą oraz udzielanie zamówień na usługi rehabilitacyjne, Dz.U. nr 131, poz. 1457.

Rozporządzenie w sprawie warunków i trybu kierowania przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na rehabilitację leczniczą oraz udzielania zamówień na świadczenia i usługi rehabilitacyjne, Dz.U. nr 74 poz. 657.

Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), Dz.U. nr 251, poz.1885.

Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, Dz.U. nr 89 poz. 844, z późn. zm.

Stan fizjoterapii w województwie mazowieckim, Mazowieckie Centrum Zdrowia Publicznego, Warszawa, listopad 2008.

Stan przestrzegania praw osób starszych w Polsce. Analiza i rekomendacje działań, red. B. Szatur-Jaworska, Rzecznik Praw Obywatelskich, Warszawa 2008.

Strategia rozwoju województwa podlaskiego do 2010 roku, Zarząd Województwa Podlaskiego, Białystok, wrzesień 2003.

Strategia rozwoju województwa podlaskiego do 2020 roku, Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, Białystok, styczeń 2006.

Sytuacja gospodarstw domowych w 2007 roku w świetle wyników badań budżetów gospodarstw domowych, GUS, Warszawa 2008.

Sytuacja gospodarstw domowych w 2008 roku w świetle wyników badań budżetów gospodarstw domowych, GUS, Warszawa 2009.

Sytuacja społeczno-gospodarcza kraju i województw w I półroczu 2009 roku, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, wrzesień 2009.

Szatur-Jaworska B., Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, ASPRA-JR, Warszawa 2000, [za:] A. Kurowska, Czy osoby starsze są grupą szczególnie zagrożoną biedą w Polsce?, wystąpienie podczas spotkania konsultacyjnego w sprawie opracowania Strategii Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym na lata 2010-2015, Warszawa 22.05.2009, s. 2, http://www.przeciw-ubostwu.brpo.gov.pl/pliki/1226561881.pdf, z dn. 20.08.2009.

Szatur-Jaworska B., Propozycje założeń do diagnozy i prognozy sytuacji warszawskich seniorów, Urząd Miasta Stołecznego Warszawy, Warszawa 2008.

Szczegółowy opis priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013, Zarząd Województwa Podlaskiego, Białystok, maj 2008.

Śniadek J., Age of seniors - a challenge for tourism and leisure industry, "Studies of Physical Culture and Tourism" 2006, nr 13, s. 103-106, [za:] J. Śniadek, Konsumpcja turystyczna polskich seniorów na tle globalnych tendencji w turystyce, "Gerontologia Polska", tom 15, nr 1-2.

Śniadek J., Konsumpcja turystyczna polskich seniorów na tle globalnych tendencji w turystyce, "Gerontologia Polska", tom 15, nr 1-2, ss. 21-30.

Tomanek A., Zasoby ludzkie i rynek pracy, [w:] Potencjał rozwoju regionalnego - województwo podlaskie, red. B. Plawgo, BFKK, Białystok 2007.

Tońska K., Style życia osób starszych, http://www.razemztoba.pl/index.php?NS=srodek&nrartyk=1928&slowostart=800, z dn. 13.09.2009.

Transport i spedycja w handlu zagranicznym, red. T. Szczepaniak, PWE, Warszawa 2002.

Turystyka wpływa na poziom inflacji, komunikat GUS, http://www.pot.gov.pl/Kategorie/nowosci_i_wydarzenia/newsy/turystyka-obniza-inflacje/potgov_article_view, z dn. 10.09.2009.

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz.U. nr 64 poz. 593.

Ustawa z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz.U. z 2007r., nr 11, poz. 74 z późn. zm.

Ustawa z dnia 18 stycznia 1996 roku o kulturze fizycznej, Dz.U. 0181 889.

Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników, Dz.U. z 1998r., nr 7 poz. 25.

Ustawa z dnia 23 stycznia 2003r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia, Dz.U. 03.45.391 z późn. zm.

Ustawa z dnia 26 marca 1997r. o zawodzie lekarza, Dz.U. nr 28, poz.152.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, Dz.U. z 2008r., nr 164, poz. 1027 z późn. zm.

Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych, Dz.U. nr 167, poz. 1399.

Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, Dz.U. nr 199, poz. 1673.

Ustawa z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, Dz.U. nr 199, poz. 1673 z późn. zm.

Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej, Dz.U. 1991 Nr 91 poz. 408.

Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach opieki zdrowotnej, Dz. U. nr 91 poz. 408 z późn. zm.

Wdowiak L., Walkowska K., Szpak A., Podstawy prawne wykonywania zawodów medycznych, "Zdrowie publiczne" 2005, nr 115(1).

Wielgo M., Emeryci zrzekną się mieszkań za rentę?, http://gazetadom.pl/nieruchomosci/1,73497,3765962.html z dn. 08.08.2009.

Wierzbicki A., Prognozy typu technology foresight, a prace Komitetu Prognoz "Polska 2000 Plus" w perspektywie rozwoju społeczeństwa informacyjnego oraz integracji Polski z Unią Europejską, Instytut Łączności, Warszawa; materiały z konferencji: Foresight - Formułowanie scenariuszy rozwoju, Wrocławskie Centrum Transferu Technologii, 21-23 maja 2003.

Wnuk-Lipiński E., Socjologia życia publicznego, Scholar, Warszawa 2005.

Wojewódzki program na rzecz osób starszych na lata 2009-2013, Zarząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2008.

Worach-Kardas H., Starzenie się populacji jako wyznacznik potrzeb zdrowotnych i wyzwanie dla zdrowia publicznego, "Zdrowie Publiczne" 2006, nr 116 (1).

Wyrwicz M., Turystyka jako element rozwoju społecznego i gospodarczego, [w:] Turystyka rekreacyjna oraz turystyka specjalistyczna, red. T. Burzyński, Eurecna, Uniconsult, Olimpijskie Biuro Podróży, Warszawa 2003.

Zagrożenia województwa podlaskiego, Podlaski Urząd Wojewódzki, http://www.bialystok.uw.gov.pl/PUWMCMS/PUW/Struktura/Schemat+organizacyjny/CZK/Informacje +Wydzialu/Twoje+bezpieczenstwo/Zagrozenia+wojewodztwa.htm , z dn. 15.09.2009.

Zarządzenie Nr 60/2007/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 19 września 2007 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza.

Zdziebło K., Współczesne zjawiska demograficzne a problemy zdrowotne starzejącego się społeczeństwa, "Studia Medyczne" 2008, nr 1 (9).

Zintegrowany program rozwoju uzdrowisk ze szczególnym uwzględnieniem usług turystycznych, Międzyresortowy zespół do spraw aktywizacji społeczno-gospodarczej uzdrowisk, Warszawa, 7 stycznia 2005.