نئولیبرالیسم و مقابله با تورم

Vahabi, Mehrdad (2020): نئولیبرالیسم و مقابله با تورم. Published in: Akhbar Rooz , Vol. online, No. online 10 August 2020 (10 August 2020): pp. 1-39.

Abstract

This paper studies two approaches to the Neoliberalism with regard to the state. The first one starts by critically assessing “too much state” from the vintage point of civil society (Michel Foucault, 2008). The second approach begins from Welfare State and considers Neoliberalism as a deviation from this “progressive State” (Harvey, 2003, 2005). The former distinguishes two types of Neoliberalism, the German one (Ordoliberalism) and the American one (the Chicago School). Foucault focuses on the German Neoliberalism and underlines its specific characteristics in opposition with Fascism and Soviet Socialism as “organized” capitalism. However, Foucault’s investigation about the Chicago school is insufficiently studied. Pyne (2012) and Olsen (2019) explored Foucault’s approach with regard to the Chicago school in terms of Sovereign Consumer. A reexamination of Foucault and his followers indicate the importance of monetary stabilization as the cornerstone of Neoliberalism. In fact, the architecture of the European Monetary Union is inspired by Ordoliberalism. The Chicago School is also marked by the Monetarist approach with regard to the inflation control. The present paper substantiates the policy change from full employment to the inflation control in the USA. It also documents the evolution of hyperinflations and mega inflations in three waves: 1) after the first and the second World Wars in the European continent; 2) in the Latin America during the eighties and the nineties; 3) in the central and Eastern Europe as well as Central Asia during post-Socialist transition.

• Item Type: MPRA Paper
• English Title: The Neoliberalism and the Inflation Control
• Language: Persian
• Keywords: Neoliberalism, Hyperinflation, Mega inflation, Monetarism, Structuralsm, Post-keynesian, Full Employment, Sovereign Consummer
• Subjects: E - Macroeconomics and Monetary Economics > E2 - Consumption, Saving, Production, Investment, Labor Markets, and Informal Economy; E - Macroeconomics and Monetary Economics > E5 - Monetary Policy, Central Banking, and the Supply of Money and Credit; E - Macroeconomics and Monetary Economics > E5 - Monetary Policy, Central Banking, and the Supply of Money and Credit > E51 - Money Supply ; Credit ; Money Multipliers; H - Public Economics > H7 - State and Local Government ; Intergovernmental Relations; J - Labor and Demographic Economics > J6 - Mobility, Unemployment, Vacancies, and Immigrant Workers; N - Economic History > N1 - Macroeconomics and Monetary Economics ; Industrial Structure ; Growth ; Fluctuations

References

1) وهابی، مهرداد و مهاجر، ناصر، ۲۰۱۹، "درنگی سنجشگرایانه درباره نئولیبرالیسم- گفتگوی اخبار روز با مهرداد وهابی و ناصر مهاجر"، اخبار روز، ۲۵ دسامبر۲۰۱۹. 2) وهابی، مهرداد، ۲۰۲۰، "گرایش ذاتی اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی به تورم و تز نئولیبرالیسم"، اخبار روز، ۴ جولای. 3) وهابی، مهرداد، ۲۰۰۸، "بحران مالی جهانی و شکست الگوی سرمایه-داری نئولیبرالیسم (آمریکائی)"، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره ۲۵۳ –۲۵۴، سال بیست و سوم، شماره اول و دوم، مهر و ابان ۱۳۸۷، اکتبر- نوامبر ۲۰۰۸، صص ۴ -۳۳. 4) وهابی، مهرداد، ۲۰۲۰، ۴ جولای، منبع یاد شده در پی¬نوشت شماره ۲. 5) صداقت، پرویز، ۲۰۲۰، "خطاهای پایان¬ناپذیر، پاسخی به نقد آقای مهرداد وهابی"، اخبار روز، ۱۶ جولای. 6) Foucault, Michel, 2008, The Birth of Biopolitics: Lectures of the Collège de France, 1978- 79, edited by Michel Senellart, Francois Ewald, Alessandro Fontana. Translated by Graham Burchell, London: Palgrave Macmillan UK. 7) Harvey, David, 2003, The New Imperialism, Oxford: Oxford University Press. 8) Harvey, David, 2008, A Brief History of Neoliberalism, Oxford: Oxford University Press. 9) فوکو، 2008، منبع یاد شده در پی¬نوشت شماره 6 ص 319. 10) Michel Senerllart, 2008, “Course Contex”, in Foucault, Michel, 2008, Ibid, pp. 327-330. 11) منبع پیشین، ص 329. 12) فوکو، 2008، صص322-321 در همان پی¬نوشت شماره 6. 13) همان منبع، ص 322. 14) Keynes, John Maynard, 1919, The Economic Consequences of the Peace, London: Macmillan & Co. 15) وهابی، مهرداد، 2020، "جلسه سوم: بررسی موضوع غارت از منظر پندار عقلانیت بازار"، دولت غارتگر و توسعه اقتصادی، تارنمای زمانه، 10 آوریل. https://www.youtube.com/watch?v=VEGg3TrYvue 16) Harvey, David, 2003, The New Imperialism, p.170 17) Harvey, David, 2005. A Brief History of Neoliberalism, p. 10 18) Harvey, Ibid, pp. 11-12 19) به دنبال واگذاری نیشکر هفت تپه به بخش خصوصی و اعتراضات کارگران به عدم دریافت دستمزدهای معوقه، بیکاری، اختلاس دارایی-های شرکت و به طورکلی خصوصی¬سازی، تارنمای نقد اقتصاد سیاسی از این اعتراضات برای مشروعیت بخشیدن به دولتی کردن نیشکر هفت تپه، در تلگرام مورخ 18 جون 2020 چنین نوشت: «واگذاری هفت تپه برخلاف مصوبه 16 آبان ماه 1388 شورای عالی اجرای سیاست¬های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی مبنی بر احراز و پایش اهلیت مدیریتی در واگذاری سهام بوده است. از این رو، درخواست نمایندگان شورای کارگران هفت تپه مبنی بر سلب مالکیت از خریدار خصوصی نه تنها منطقی بلکه حتی بر اساس مقررات ناظر بر اجرای واگذاری¬های ذیل اصل چهل و چهار قانون اساسی بوده و دستگاه واگذارنده موظف به بازگرداندن مالکیت واحد به دولت است». مخالفت کارگران با ’خصوصی-سازی‘، به معنای تایید ’دولتی کردن‘ هفت تپه نیست، چرا که هفت تپه قبل از آن که خصوصی شود در دست دولت بود و کارنامه فضاحت¬بار آن از چشم کارگران پوشیده نبوده است. متاسفانه گردانندگان تارنمای نقد اقتصاد سیاسی، با سوء¬استفاده از خواست به¬حق کارگران در اعتراض به خصوصی¬سازی، فرصت¬طلبانه به دولتی¬سازی و مشروعیت بخشیدن به اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی را پیش کشیده است. عذر بدتر از گناه این که، آقای صداقت، برای توجیه سیاست فرصت-طلبانه¬ اش در دفاع از دولتی کردن، به انتقاد از من پرداخته¬اند و این تصویر را القاء کرده اند که من مدافع خصوصی¬سازی هفت تپه هستم: "در مقطعی که یک ماه از اعتصاب کارگران نیشکر هفت تپه با مطالبه خلع ید از خریداران خصوصی این واحد می¬گذرد ... گفتن این که در ایران سیاست¬های نولیبرالی اجرا نشده است، این¬ها خصولتی-سازی است (گویا اگر به بخش خصوصی"واقعی" واگذار شده بود معجزه می¬شد!)، و دعاوی¬ای از این دست، صرفا خطای نظری نیست، مهمتر از آن دور کردن مطالبات مترقی اقتصادی از دستور کار مطالبه¬گری¬ها و جنبش¬های بالقوه اجتماعی است." (صداقت، پرویز، ۲۰۲۰، "خطاهای پایان¬ناپذیر، پاسخی به نقد آقای مهرداد وهابی"، اخبار روز، ۱۶ جولای). چرا باید برای مخالفت با "خصوصی¬سازی" هفت تپه از "دولتی شدن" و اصل چهل وچهار قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دفاع کرد؟ آیا اداره هفت تپه از طریق تعاونی کارگری را باید یکسره، خطا و "اتوپیا" پنداشت؟ اتهام دروغین آقای صداقت درباره انتساب دفاع از "خصوصی¬سازی" از جانب من، به ویژه از آن جهت مزورانه است که وی از تز نئولیبرالیسم برای توجیه سیاست"دولتی کردن" و دفاع از اصل چهل و چهار قانون اساسی استفاده می¬کند. 20) صداقت، پرویز، ۲۰۱۸، "چرا بر وجه نولیبرالی سیاست¬های اقتصادی در ایران تاکید می¬کنیم؟"، نقد اقتصاد سیاسی، آذر ماه ۱۳۹۷، نوامبر۲۰۱۸. 21) Vahabi, Mehrdad, Batifoulier, Philippe, and Da Silva, Nicolas, 2020, “A Theory of Predatory Welfare state and Citizen Welfare: The French Case,” Public Choice, Vol. 182, Issue 3-4, pp. 243-271. 22) Batifoulier, Philippe, and Da Silva, Nicolas, et Vahabi, Mehrdad, 2020, “La Sociale contre l’Etat providence. Prédation et protection sociale,” CEPN Working papers 2020-21, Centre d’Economie de l’Université Sorbonne Paris Nord.

23) Maddiso, Angus, 1982, Phases of Capitalist Development, New York: Oxford University Press. 24) اصطلاح "سه دهه شکوهمند" (Trente glorieuses) را ژان فوراستیه (Jean Fourastié) در سال 1979 وضع کرد. نگاه کنید به: Fourastié, Jean, 1979, Les Trente Glorieuses ou la révolution invisible de 1946 à 1975, Paris: Fayard. 25) Gramsci, Antonio, 1999, “Americanism and Fordism,” in Gramsci, Selections from the Prison Notebooks, London: Elc Book, pp. 561-620. 26) Mandel, Ernest, 1978, Second Slump: A Marxist Analysis of Recession in the 70’s, London: NLB. 27) Galbraith, James, 2009, The Predator State, New York, London: Free Press. 28) در کتاب هاروی (2005) پیرامون تاریخ نئولیبرالیسم (رجوع کنید به پی¬نوشت شماره 6) هیچگونه اشاره¬ای نه به گفتارهای میشل فوکو درباره نئولیبرالیسم وجود دارد و نه به اوردولیبرالیسم آلمان. گوئی مقوله ی نئولیبرالیسم اساسا ارتباطی به معماری اتحاد پولی اروپا و اتحادیه اروپا ندارد! 29) Payne, Christopher, 2012, The Consumer, Credit and Neoliberalism: Governing the Modern Economy, New York: Routledge. 30) Olsen, Niklas, 2019, The Sovereign Consumer, A New Intellectual History of Neoliberalism, Cham: Springer International Publishing. 31) Fetter, Frank, 1905, The Principles if Economics: With Application to Practical Problems, New York: The Century Co. 32) Persky, Joseph, 1993, “Retrospective: Consumer Sovereignty”, Journal of Economics Perspectives, Vol 7, No. 1, pp. 183 – 191. 33) فرانک فتر، 1904، همان منبع شماره 31، ص 212. 34) Schwarzkopf, Stefan, 2011, “The Consumer as ‘Voter’, ‘Judgé and ‘Jury’: Historical Origins and Political Consequences of a Marking Myth,” Journal of Macromarketing, Vol 31, No. 1, pp. 8 -18. 35) Mirowski, Philip and Plehwe, Dieter, 2009, The Road from Mont Pelerin: The Making of the Neolieral through Collective, Cambridge, Mass: Harvard University Press. 36) Peck, Jamie, 2010, Constructions of Neoliberal Reason, Oxford: Oxford University Press. 37) Friedman, Milton, 1962, Capitalism and Freedom, Chicago: The University of Chicago Press. 38) Friedman, Milton and Friedman, Rose, 1980, Free to Choose: A Personal Statement, Harmondsworth: Penguin. 39) Olsen, Niklas, 2017, “From Choice to Welfare: The Concept of the Consumer in the Chicago School of Economics”, Modern Intellectual History, Vol. 14, No. 2, pp. 507 – 535. 40) Packard, Vance, 1957, The Hidden Persuaders, London: Longmans, Green. 41) Galbraith, John Kenneth, 1958, The Affluent Society, Boston: Houghton Miffin. 42) Olsen, Niklas, 2017, Ibid, p. 529. 43) Rogers, Daniel, 2011, The Age of Fracture, Cambridge, MA: Belknap press of Harvard University Press. 44) Cohen, Lizabeth, 2003, A Consumers’ Republic, The Politics of Mass Consumption in Postwar America, New York: Knopf. 45) اولسن (2017) همچنین از یک چهره چهارم یاد می¬کند که به باور او "مصرف¬کننده کارآ" (Efficient Consumer) است. از دیدگاه او این مفهوم بالاخص از جانب استیگلر (Stigler) برای توجیه انحصارات پرورده شد که حاصلش کنار نهادن مسئله "انتخاب" و تاکید بر "رفاه" است. در برداشت اولسن، این نه فریدمن بلکه استیگلر است که با تدوین مفهوم "مصرف¬کننده کارا"، نماینده اصلی نئولیبرالیسم مکتب شیکاگواست. به گمان من فقدان آشنائی اولسن به اهمیت نظریه ی مقداری پول (Quantitative Theory of Money) و اهمیت اقتصاد پولی¬گرا سبب آن شده که وی از تأثیرات اندیشه فریدمن در حوزه اقتصاد کلان غافل بماند. 46) Samuelson, Paul and Solow. Robert (1960 [1966], "Analytical Aspects of Anti-Inflation Policy", in Stiglitz, Joseph (1966) (ed.), The Collected Scientific Papers of Paul A. Samuelson, Vol. 2, No. 102, pp. 1336 – 53, Cambridge, MA: The MIT Press. 47) رجوع کنید به وهابی، 14 جولای 2020 در پی¬نوشت شماره 2. 48) Phillips, William, 1958, “The Relation between Unemployment and the Rate of Change of Money Wage Rates in the United Kingdom, 1861 – 1957”, Economia, Vol. 25, pp. 283 – 299. 49) ساموئلسون و سولو، 1960، همان منبع یاد شده در پی¬نوشت شماره 49، صص 1352، 1353. 50) Hetzel, Robert, 2013, “The Great Inflation of the 1970s”, in Parker, Randall and Whaples, Robert (eds.), Routledge Handbook of Major Events in Economic History, N.Y.: Routledge, Chapter 20, pp. 223 – 238. 51) Friedman, Milton, 1968, “The Role of Monetary Policy”, The American Economic Review, Vol. 58, No. 1, March, pp. 1- 17. 52) Friedman, Milton, 1976, “Nobel Lecture: Inflation and Unemployment”, Journal of Political Economy, Vol. 58, No. 3, pp. 451 – 472. 53) رجوع کنید به وهابی، 14 جولای 2020، همان منبع یاد شده در پی¬نوشت شماره 2. آقای پرویز صداقت در مقاله¬ای که به نقد نقطه نظرات من اختصاص داده اند، اظهار داشته اند: "آقای وهابی به سخنرانی سال 1973 میلتون فریدمن اشاره دارد." (صداقت، پرویز، 16 جولای 2020، همان منبع یاد شده در پی¬نوشت شماره 5). من در هیچ کجا به "سخنرانی سال 1973" فریدمن رجوع نداده¬ام؛ بلکه تنها به سخنرانی فریدمن به مناسبت دریافت جایزه نوبل در سال 1976 اشاره داشته¬ام. دو سخنرانی عمده ی فریدمن در سالهای 1968 و 1976 رخ داده¬اند. مهمترین متن وی در سال 1973، مصاحبه مشهوریست با نشریه سکسی پلی بوی (Playboy) درباره ی آزادی انتخاب مصرف¬کنندگان در نظام سرمایه¬داری. این مصاحبه مورد استناد اولسن (2017، ص 525) قرار گرفته است. 54) رابرت هتزل، 2003، ص 223. رجوع کنید به پی¬نوشت شماره 50 درباره ی منبع استناد. 55) همان منبع، ص 231. 56) Meltzer, Allan, 2013, “Disinflation, 1979 – 1982”, in Parker, Randall and Whaples, Roberts (eds.), Routledge Handbook of Major Events in Economic History, New York: Routledge, Chapter 24, pp. 283 – 292. 57) در مورد این ارقام، نگاه کنید به منبع پیشین، ملتزر، 2013، ص 284. 58) Tobin, James, 1983, “Okun on Macroeconomic Policy: A Final Comment”, in Tobin, James (ed.), Macroeconomics, Prices and Quantities, Washington, DC: Brookings, pp. 297 – 300. 59) Cagan, phillip, 1956, "The Monetary Dynamics of Hyperinflation", in Friedman, Milton (ed.), Studies in the Quantity Theory of Money, Chicago: Chicago University Press, p.25. 60) Dornbusch, Rudiger, 1991, "Experiences with Extreme Monetary Instability," in Commander, Simon (ed.), Managing Inflation in Socialist Economies in Transition, Economic Development Institute of the World Bank, EDI Seminar Series, Washington DC: The World Bank, chapter 8, pp.175- 196. 61) Bernholz, Peter, 2015, Monetary Regimes and Inflation: History, Economic and Political Relationships, Second Edition, Northampton: Edward Elgar Publishing. 62) Giorgadze, Tamaz, 1997, Economy and Governmental Policy in the Postsocialist Countries, Final Report for the Nato Research Fellowship, June. 63) صداقت، پرویز، منبع پیش گفته در پی‌نوشت شماره 5، 16 ژوئیه 2020. 64) رجوع کنید به منبع پیش گفته در پی‌نوشت شماره 61، ویراست اول 2003. 65) همان منبع ذکر شده در پی‌نوشت شماره 61. 66) Hanke, Steve and Krus, Nicholas, 2013, "World hyperinflations," in Parker, Randall and Whaples, Robert (eds.), Routledge Handbookof Major Events in Economic History, New York: Routledge, chapter 30, pp. 367- 377. 67) منبع پیشین، 1- 30، ص 372-373. 68) از آقایان داریوش آشوری و ناصر مهاجر بخاطر پیشنهادشان درباره واژه "تورم گزاف" به عنوان معادل Hyperinflation تشکر می‌کنم. 69) صداقت، پرویز، 14 ژوئیه 2020، همان منبع یاد شده در پی‌نوشت شماره 5. آقای صداقت از نرخ‌های تورم دو رقمی، سه رقمی و چهار رقمی سخن می‌گوید بی آنکه روشن کند منظور نرخ تورم ماهیانه است یا سالیانه! 70) رجوع کنید به منبع یاد شده در پی‌نوشت شماره ی 66، ص 370. 71) Dijkstra, Geske, 1997, "Fighting Inflation in Latin America,"Development and Change, Vol. 28, pp. 531- 557. 72) دورنبوش، 1991، ص 177. رجوع کنید به پی‌نوشت شماره 60 برای یافتن منبع کامل. 73) Bresser Pereira, Luiz and Nakano, Yoshiaki, 1987, The Theory of Inertial Inflation: The Foundation of Economic Reform in Brazil and Argentina, Boulder, Colo: L. Rienner Publishers. 74) Andreff, Wladimir, 1994, "Quand la stabilisation dure… L’hypothése d’une inflation inertielle en Europe centrale et orientale", Revue économique, May 1994, Vol. 45, No. 3, pp. 819- 831. 75) Milton, Friedman and Schwarz, Anna, 1963, A Monetary History of the United States, 1867- 1960, Princeton: Princeton University Press. 76) جان منیارد کینز به ویژه به رابطه ی بین جنگ‌ها با تورم توجه کرده است. برای یک مطالعه درخشان در این خصوص نگاه کنید به: Keynes, John Maynard, 1940, How to Pay for the War: A Radical Plan for the Chancellor of the Exchequer, New York: Harcourt Brace 77) Kisch, Cecil Hermann and Elkin, W. A., 1928/ 1932, Central Banks: A Study of the Constitutions of Banks of Issue, With an Analysis of Representative Charters, London: Macmillan, First and Second editions. 78) منبع پیشین، ص 17. 79) de Kock, M. H., 1939, Central Banking, London: PS King and Son. 80) Sayers, R. S., 1986, The Bank of England 1891- 1944: Appendixes (Vol.3). Cambridge: Cambridge University Press. 81) Capie, F., Goodhart, C., and Schandt, N., 1994, "The Development of Central Banking", in Capie, F., Goodhart, C., Fischer, S. and Schnadt, N. (eds.), The Future of Central Banking, Cambridge: Cambridge University Press, PP. 1- 112. 82) Do Vale, Adriano, 2020, Central Bank Independence in Historical Perspective: A Not so New Idea, University of Sorbonne, Paris Nord, Manuscript. 83) Ulrich, E., 1931, Les pricipes de la réorganisation des banques Centrales en Europe aprés la guerre, Paris: Sirey. 84) do Vale, 2020، همان منبع یاد شده در پی‌نوشت 82. 85) دیجکسترا (1997، ص 550). رجوع کنید به پی‌نوشت شماره ی 71 برای یافتن منبع کامل. 86) Dornbusch, R., Sturzenegger, F., and Wolf, H., 1990, "Extreme Inflation: Dynamics and Stabilization," Brookings Papers on Economic Activity, No. 2, Wahington, DC: Brookings Institution. 87) Kornai, Janos, 1980, Economics of shortage, Amsterdam: North- Holland. 88) Kornai, Janos, 1992, The Socialist System. The Political Economy of Communism, Princeton, Oxford: Princeton University Press, Oxford University Press. 89) Kornai, Janos, 1997, Struggle and Hope, Essays on Stabilization and Reform in a Post- Socialist Economy, Cheltenham, UK: Edward Elgar. 90) Kornai, Janos, 1998, "The Place of the Soft Budget Constraint in Economic Theory, " Journal of Comparative Economics, Vol. 26, pp. 11- 17. 91) Vahabi, Mehrdad, 2001, "The Soft Budget Constraint: A Theoretical Clarification," Louvain Economic Review, Vol. 67, No. 2, pp. 157- 195. 92) Vahabi, Mehrdad, 2012, "Soft Budget Constraints and Predatory States," Review of Radical Political Economics, Vol. 44, No. 4, pp. 468- 483. 93) Vahabi, Mehrdad, 2014, "Soft Budget Constraint Reconsidered," Bulletin of Economic Research, Vol. 66, No. 1, pp. 1-19. 94) Vahabi, Mehrdad, 1993, ʻLa pensée economique de Janos Kornai (1955- 1984), De la réforme de l’économie socialiste a’ la théorie de l’économie de pénurié (Janos Kornai’s Economic Thought (1955- 1984), From Reforming the Socialist Economy to the Economics of Shortage), PHD Dissertation, University of Paris VII, Jussieu- Denis Diderot. 95) همان منبع. 96) Bernholz, Peter, 2015, Ibid, p. 185. 97) Ibid, pp.192- 193. 98) صداقت، پرویز، همان منبع شماره‌ی 5، 16 ژوئیه 2020. 99) Murrell, Peter, 1992, "Evolutionary and Radical Approaches to Economic Reform," Economics of Planning, Vol. 25, No. 2, pp. 79- 95. 100) نگاه کنید به: Roland, Gérard, 2002, "The Political Economy of Transition, "Journal of Economic Perspectives, Vol. 16, No. 3, pp. 29- 50. 101) Giorgadze, Tamaz, 1997, Ibid. 102) Ibid, p. 30. 103) Bernholz, Peter, 2015, Ibid, p. 175. 104) Hoen, Herman, 2010, "Transition Strategies in Central Asia: 1s There such a thing as "Shock- Versus- Gradualism" ? ", Economics and Environmental Studies, Vol. 10, No. 2, pp. 229- 245. 105) Hoen, 2010, Ibid, p. 236. 106) Hoen, 2010, Ibid, p. 237.