Cene u prvoj polovini devedesetih

Bukvić, Rajko (1996): Cene u prvoj polovini devedesetih. Published in: Ekonomika , Vol. 32, No. 11-12 (1996): pp. 516-523.

Abstract

Serbian. Članak razmatra politiku i kretanje cena u SR Jugoslaviji tokom prve polovine 1990-ih. Najpre su prikazane osnovne karakteristike sistema cena, koje u biti nisu menjane tokom posmatranog perioda. Zatim se analiziraju politika i kretanje cena, pri čemu je razmatrani period podeljen na tri potperioda (1990–1991; 1992–1993; 1994–1995). Periodizacija je sačinjena uz uvažavanje unutrašnjih faktora i karakteristika privrednih kretanja, kao i eksternih faktora (raspad federacije, ratovi u bivšim jugoslovenskim republikama i sankcije međunarodne zajednice). Prvi potperiod karakteriše smirivanje hiperinflacije iz 1989, uspešnim startom programa reformi premijera Markovića, blokiranog sredinom 1990. preuzimanjem saveznih ingerencija od strane republika. To je pripremilo uslove za secesiju republika i zaoštravanje privrednih poremećaja, u okviru toga rasta inflacije. Uz sadejstvo eksternih faktora i pojačano administriranje u oblasti cena u drugom potperiodu eskalirala je hiperinflacija, jedna od najvećih i najdugotrajnijih u ekonomskoj istoriji. Treći potperiod otvoren je sprovođenjem Programa monetarne rekonstrukcije i ekonomskog oporavka Jugoslavije, kojim je uz ostalo suzbijena inflacija a zatim održavan umereni rast cena. English. The paper considers the price policy and the price dynamics in FR Yugoslavia during the first half of nineties. At first there are demonstrated the main characteristics of price system, that were not significantly changed during the observed period. Than the price policy and price dynamics were analyzed, where the considered period in three sub-periods was divided (1990–1991; 1992–1993; 1994–1995). Periodization was made on the basis of internal factors and characteristics of economic activities, as well as the external factors (dissolution of the federation, wars in former Yugoslav republics and sanctions of the international community). In the first sub-period the hyperinflation form the end of 1989 was stopped as a result of successful implementation of the reform program of prime-minister Marković, although from the mid of 1990 the reforms were blocked by the taking of federal mandates from the republics. These prepared the circumstances for the separation of the republics from common state and the aggravation of economic conditions, among them the growing rates of inflation. With the impact of external factors and stronger administering in the price area in the second sub-period the hyperinflation escalated, one of the biggest and most long-lived in the economic history. The third sub-period was opened with the implementation of the Program of the monetary reconstruction and economic recovery of FR Yugoslavia, which among other things suppressed inflation, and then kept moderate rates of price growth.

• Item Type: MPRA Paper
• English Title: Prices in FR Yugoslavia during the First Half of Nineties
• Language: Serbian
• Keywords: cene, sistem i politika cena, (hiper)inflacija, SR Jugoslavija, prva polovina devedesetih, prices, price system and policy, (hyper)inflation, FR Yugoslavia, first half of 1990s
• Subjects: E - Macroeconomics and Monetary Economics > E3 - Prices, Business Fluctuations, and Cycles > E31 - Price Level ; Inflation ; Deflation; E - Macroeconomics and Monetary Economics > E6 - Macroeconomic Policy, Macroeconomic Aspects of Public Finance, and General Outlook > E64 - Incomes Policy ; Price Policy; N - Economic History > N1 - Macroeconomics and Monetary Economics ; Industrial Structure ; Growth ; Fluctuations > N14 - Europe: 1913-

References

Begović, Boris. Regulacija prirodnih monopola u komunalnim delatnostima - pregled svetskih rešenja, Gradovi, 1, 1995, 1, 57-64.

Bukvić, Rajko; Miroljub Hadžić, Branko Hinić. Ostvarivanje Programa rekonstrukcije monetarnog sistema i strategije ekonomskog oporavka Jugoslavije, Ekonomika, 30, 1994, 4-6, 8-25.

Bukvic Rajko & Miodrag Ilić. Tržišne strukture kao faktor modeliranja novog pristupa politici cena, Ekonomika, 31, 1995, 7-8, 3-9.

Deklaracija o suverenosti Makedonije, Službeni vesnik na Republika Makedonija, 5, 1991.

Dimitrijević, Bojan. O hiperinflaciji, Ekonomika, 32, 1996, 8-9, 387-393.

Dogovor o jedinstvenoj naknadi za puteve, Službeni list SFRJ, 25, 1989.

Dogovor o utvrđivanju proizvoda i usluga koji se smatraju od interesa za celu zemlju, Službeni list SFRJ, 70, 1980.

Kolektivni ugovor o izmenama i dopunama Opšteg kolektivnog ugovora, Službeni glasnik RS, 29, 1995.

Odluku o vraćanju cena proizvoda i usluga od interesa za celu zemlju na nivo od 15. avgusta, Službeni list SRJ, 47,1993.

OECD Economic Survey, Yugoslavia, razna godišta.

Preporuka Veća republika i pokrajina o obrazovanju cena u stambeno-komunalnoj delatnosti i gradskom saobraćaju, Službeni list SFRJ, 39, 1990.

Ustav Republike Hrvatske, Narodne novine Republike Hrvatske, 56, 1990.

Ustav Republike Srbije, Službeni glasnik RS, 1, 1990.

Ustavni zakon o dopuni Ustavnog zakona za provedbu Ustava Republike Hrvatske, Narodne novine Republike Hrvatske, 8, 1991.

Zakon o društvenoj kontroli cena, Službeni glasnik SRS, 28, 1987; 25, 1989; 55, 1990. i Službeni glasnik RS, 6, 1990.

Zakon o društvenoj kontroli cena, Službeni list RCG, 45, 1990.

Zakon o merama koje se mogu preduzimati radi sprečavanja poremećaja proizvodnje, prometa i razvoja u Republici Srbiji, Službeni glasnik RS, 6, 1990.

Zakon o merama za otklanjanje i ublažavanje posledica primene sankcija međunarodnih organizacija, Službeni glasnik RS, 46, 1992.

Zakon o posebnim dažbinama pri uvozu poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda, Službeni list SFRJ, 70, 1989.

Zakona o prestanku važenja Zakona o osnovama poslovanja organizacija udruženog rada u oblasti prometa roba i usluga i o sistemu mera kojima se sprečava narušavanje jedinstva jugoslovenskog tržišta, Službeni list SFRJ, 58, 1989.

Zakona o robnim rezervama, Sluibeni list SFRJ, 58, 1989.

Zakon o sistemu društvene kontrole cena, Službeni list SFRJ, 84, 1989, s izmenama i dopunama 32, 1993. i 24, 1994.

Zakon o Vladi Republike Crne Gore, Službeni list RCG. 45, 1991.

Zakon o Vladi Republike Srbije, Služeni glasnik RS, 5, 1991.