Społeczeństwo wielokulturowe i srebrna gospodarka. Wielokulturowość w kontekście starzenia się ludności

Klimczuk, Andrzej (2012): Społeczeństwo wielokulturowe i srebrna gospodarka. Wielokulturowość w kontekście starzenia się ludności. Published in: Społeczeństwo wielokulturowe - nowe wyzwania i zagrożenia (2012): pp. 243-268.

Abstract

Proces starzenia się społeczeństw stanowi istotne wyzwanie dla krajów Unii Europejskiej. W napływie emigrantów z młodszych regionów świata - głównie Azji i Afryki - dostrzega się sposobu na uzupełnienie malejących zasobów pracy, co prowadzi do wzrostu obaw w zakresie możliwości ich integracji w wymiarze międzypokoleniowym ze społecznościami przyjmującymi. Jednocześnie upatruje się korzyści z migracji seniorów oraz możliwości kształtowania gospodarek regionalnych i lokalnych tak by sprzyjały zaspokajaniu ich potrzeb. Celem opracowania jest przybliżenie koncepcji ageizmu (dyskryminacji ze względu na wiek) w formie zwielokrotnionej, zarządzania różnorodnością, polityki kreatywności oraz związków wielokulturowości z konstruowaniem srebrnych gospodarek. Podsumowanie zawiera potencjalne kierunki dalszych badań nad wielokulturowymi aspektami srebrnej gospodarki. ** Process of ageing is important challenge for European Union countries. Influx of immigrants from younger regions of the world - mainly in Asia and Africa - is considered to be a way of supplementing dwindling labour resources, which leads to an increase in concern for their possible inclusion in the intergenerational dimension of the host communities. At the same time sees the benefits of migration and seniors opportunities to develop regional economies and encourage local authorities in order to meet their needs. Aim of this paper is to present concepts of multiple age discrimination, diversity management, creativity policy and relationships of multicultural society with construction of silver economies. Summary contains potential directions for further research on multicultural aspects of silver economy.

• Item Type: MPRA Paper
• English Title: Multicultural Society and Silver Economy. Multiculturalism in the Context of an Ageing Population
• Language: Polish
• Keywords: Age Discrimination, Diversity Management, Silver Economy, Dyskryminacja Ze Względu Na Wiek, Srebrna Gospodarka, Creative Ageing Policy, Cultural Diversity of the Elderly, Zróżnicowanie Kulturowe Ludzi Starych, Zarządzanie Różnorodnością, Polityka Kreatywnego Starzenia Się
• Subjects: D - Microeconomics > D8 - Information, Knowledge, and Uncertainty > D80 - General; J - Labor and Demographic Economics > J1 - Demographic Economics > J14 - Economics of the Elderly ; Economics of the Handicapped ; Non-Labor Market Discrimination; Z - Other Special Topics > Z1 - Cultural Economics ; Economic Sociology ; Economic Anthropology > Z13 - Economic Sociology ; Economic Anthropology ; Social and Economic Stratification

References

Active Ageing of Migrant Elders across Europe, www.aamee.eu (z dnia 11.08.2011).

Albert S.M. (2007), Cultural and Ethnic Influences on Aging, (w:) J.E. Birren (ed.), Encyclopedia of Gerontology. Age, Aging, and the Aged, Oxford, Academic Press, s. 336-343.

American Society on Aging - Diversity, www.asaging.org/diversity (z dnia 07.08.2011)

Andrews G.J., Cutchin M., McCracken K., Phillips D.R., Wilese J. (2007), Geographical Gerontology: The constitution of a discipline, "Social Science & Medicine" 2007, nr 65, s. 151-168.

AoA (2010), A Toolkit for Serving Diverse Communities, Administration on Aging, Washington.

Bałandynowicz-Panfil K. (2010), Globalne procesy migracyjne jako odpowiedź na konsekwencje starzenia się społeczeństw, (w:) J. Rymarczyk (red.), Ekonomia. Problemy globalizacji, Wrocław, Wyd. UE we Wrocławiu, s. 11-20.

Bijak J., Kupiszewska D., Kupiszewski M. (2005), Replacement Migration Revisited: Migratory Flows, Population and Labour Force in Europe, 2002-2052, referat z konferencji UNECE Work Session on Demographic Projections, Wiedeń, 21-23.09.2005, http://circa.europa.eu/irc/dsis/jointestatunece/info/data/paper_Bijak.pdf (z dnia 09.08.2011).

Boni M. (red.) (2009), Raport Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, Warszawa, KPRM.

Boni M. (red.) (2011), Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2030. Wersja robocza, KPRM, Warszawa, http://zds.kprm.gov.pl/dlugookresowa-strategia-rozwoju-kraju (z dnia 20.10.2011),

Castells M. (2007), Społeczeństwo sieci, Warszawa, PWN.

CE (Council of Europe) (2011), Living Together: Combining diversity and freedom in 21st-century Europe. Report of the Group of Eminent Persons of the Council of Europe, Strasbourg, http://book.coe.int/ftp/3664.pdf (z dnia 10.08.2011).

Centre for Cultural Diversity in Ageing, www.culturaldiversity.com.au (z dnia 07.08.2011).

Coulmas F. (2008), Looking at the Bright Side of Things, (w:) F. Kohlbacher, C. Herstatt (eds.), The Silver Market Phenomenon. Business Opportunities in an Era of Demographic Change, Heidelberg, Springer, s. v-vi.

Dobrowolski P. (2006), Starsi Polacy żyją na koszt młodszych Polaków - zarys zjawiska, Raport nr 21, Warszawa, Instytut Sobieskiego.

EC (European Commission) (2007a), Europe's demographic future. Facts and figures on challenges and opportunities, Luxembourg.

EC (European Commission) (2007b), Tackling Multiple Discrimination. Practices, policies and laws, Luxembourg.

EC (European Commission) (2011), Demography report 2010. Older, more numerous and diverse Europeans, Luxembourg.

Ehlert A., Fricke A., Marley M. (2010), The InCreaSe guide. A Manual About Intercultural Creativity of Older Age, Badajoz-Glasgow-Remscheid-Wolfenbüttel, InCreaSe Learning Partnership.

Enste P., Naegele G., Leve V. (2008), The Discovery and Development of the Silver Market in Germany, (w:) F. Kohlbacher, C. Herstatt (eds.), The Silver Market Phenomenon. Business Opportunities in an Era of Demographic Change, Heidelberg, Springer, s. 325-339.

Ervik R. (2009), A Missing Leg of Ageing Policy Ideas: Dependency Ratios, Technology and International Organizations, referat z konferencji ESPAnet, Urbino, 17-19.09.2009, www.espanet-italia.net/conference2009/paper/15%20-%20Ervik.pdf (z dnia 11.08.2011).

European Network for Ageing and Culture, www.age-culture.net (z dnia 10.08.2011).

EUROPOP2010 - Convergence scenario, national level (proj_10c2150p), http://ec.europa.eu/eurostat (z dnia 10.08.2011).

Ferry M., Novotný V., Mancusi V., Gross T., Bachtler J. (2006), Regions for All Ages: The Implications of Demographic Ageing for Regional Policy, Glasgow, European Policies Research Centre University of Strathclyde.

Florida R. (2010), Narodziny klasy kreatywnej oraz jej wpływ na przeobrażenia w charakterze pracy, wypoczynku, społeczeństwa i życia codziennego, Warszawa, NCK.

Galor Z. (2008), Migracje a "zasoby dla innych" jako forma kapitału społecznego, (w:) K. Markowski (red.), Migracja - wartość dodana?, Lublin, KUL, s. 58-72.

Giancola F. (2006), The generation gap. More myth than reality, "Human Resource Planning" 2006, nr 4(29), s. 32-37.

Giddens A. (2009), Europa w epoce globalnej, Warszawa, PWN.

Global Network of Age-friendly Cities, www.who.int/ageing/age_friendly_cities_network/en/ (z dnia 10.08.2011).

Golinowska S. (red.) (2010), Wyzwania Małopolski w kontekście starzenia się społeczeństwa. Podejście strategiczne, "Małopolskie Studia Regionalne" 2010, nr 2-3.

Górny A. (red.) (2010), Transformacja nieoczywista. Polska jako kraj imigracji, Warszawa, Wyd. UW.

Grabowska-Lusińska I., Żylicz A. (red.) (2008), Czy polska gospodarka potrzebuje cudzoziemców?, Warszawa, OBM WNE UW.

Grosse T.G. (2010), Kulturowe podstawy zróżnicowań kapitalizmu w Europie, (w:) J. Kochanowicz, M. Marody (red.), Kultura i gospodarka, Warszawa, Scholar, s. 223-246.

GUS (2009), Prognoza ludności na lata 2008-2035, Warszawa.

Hanna G., Perlstein S. (2008), Creativity Matters: Arts and Aging in America, "The Monograph" 2008, September.

HelpAge (2011), The Madrid Plan and you, "Ageways" 2011, Issue 77.

Herdt G., de Vries B. (eds.) (2004), Gay and Lesbian Aging. Research and Future Directions, New York, Springer.

IMI (2010), Best Practices for Integration of Migrants in The EU Member States, International Management Institute, Dobrich.

Inayatullah S., Blackman C. (eds.) (2003), Special Issue: A society for all ages, "foresight" 2003, nr 5.

Intercultural Creativity of Seniors: A Travelling European Academy, www.increase-project.eu (z dnia 10.08.2011).

InterGenerationes, www.intergenerationes.eu (z dnia 10.08.2011).

Jamka B. (2011), Czynnik ludzki we współczesnym przedsiębiorstwie. Zasób czy kapitał? Od zarządzania kompetencjami do zarządzania różnorodnością, Warszawa, Oficyna Wolters Kluwer.

Kawczyńska-Butrym Z. (2009), Migracje. Wybrane zagadnienia, Lublin, UMCS.

KE (Komisja Europejska) (2011), Zmniejszanie nierówności zdrowotnych w Unii Europejskiej, Luksemburg.

Klasik A. (2010), Od sektora kultury do przemysłów kreatywnych, (w:) A. Gwóźdź (red.), Od przemysłów kultury do kreatywnej gospodarki, Warszawa, NCK, s. 47-63.

Klimczuk A. (2009), W kreatywnym chaosie. O zróżnicowaniu starości na przykładzie prac społeczności deviantART.com, (w:) H. Jakubowska, A. Raciniewska, Ł. Rogowski (red.), Patrząc na starość, Poznań, UAM, s. 165-211.

Klimczuk A. (2010a), Bariery i perspektywy integracji międzypokoleniowej we współczesnej Polsce, (w:) D. Kałuża, P. Szukalski (red.), Jakość życia seniorów w XXI wieku z perspektywy polityki społecznej, Łódź, Wydawnictwo Biblioteka, s. 92-107.

Klimczuk A. (2010b), Bezpieczeństwo ludzi starych w kontekście badań nad kapitałem społecznym na przykładzie mieszkańców Białegostoku, (w:) M. Halicka, J. Halicki, K. Czykier (red.), Zagrożenia w starości i na jej przedpolu, Białystok, UwB, s. 75-90.

Kohlbacher F., Herstatt C. (2008a), Lessons Learned and the Challenges and Opportunities Ahead, (w:) F. Kohlbacher, C. Herstatt (eds.), The Silver Market Phenomenon. Business Opportunities in an Era of Demographic Change, Heidelberg, Springer, s. 495-497.

Kohlbacher F., Herstatt C. (2008b), Preface and Introduction, (w:) F. Kohlbacher, C. Herstatt (eds.), The Silver Market Phenomenon. Business Opportunities in an Era of Demographic Change, Heidelberg, Springer, s. xi-xxv.

Kukliński A., Pawłowski K. (red.) (2006), Przyszłość Europy. Wyzwania globalne. Wybory strategiczne, Nowy Sącz, WSBNLU.

Kurkiewicz J. (2010), Struktura ludności według podstawowych cech demograficznych, (w:) J. Kurkiewicz (red.), Procesy demograficzne i metody ich analizy, Kraków, Wyd. UE, s. 104-138.

KWE (Komisja Wspólnot Europejskich) (2005), Zielona Księga "Wobec zmian demograficznych: nowa solidarność między pokoleniami", Bruksela, 16.03.2005.

KWE (Komisja Wspólnot Europejskich) (2009), Sprostanie wyzwaniom związanym ze skutkami starzenia się społeczeństwa w UE (Sprawozdanie na temat starzenia się społeczeństwa, 2009), Bruksela, 29.04.2009.

Longino C.F., Bradley D.E. (2006), Internal and International Migration, (w:) R.H. Binstock, L.K. George (eds.), Handbook of Aging and the Social Sciences, London, Elsevier, s. 76-93.

Markides K.S., Rudkin L., Wallace S.P. (2007), Ethnicity and Minorities, (w:) J.E. Birren (ed.), Encyclopedia of Gerontology. Age, Aging, and the Aged, Oxford, Academic Press, s. 532-538.

Mazur B. (2009), Zarządzanie w warunkach różnorodności zasobów ludzkich, Białystok, WSFiZ.

McMullin J.A. (2000), Diversity and the State of Sociological Aging Theory, "The Gerontologist" 2000, nr 5, s. 517-530.

Mehrotra C.M., Wagner L. (2009), Aging and Diversity. An Active Learning Experience, New York, Taylor & Francis.

Międzykulturowa Akademia Trzeciego Wieku, www.akademia3wieku.ewst.pl (z dnia 10.08.2011).

Międzykulturowy koktajl seniorów, http://utw.uwb.edu.pl/index2?p=92 (z dnia 10.08.2011).

MOBIAGE, www.mobiage.net (z dnia 10.08.2011).

Nazroo J. (2006), Ethnicity and Old Age, (w:) J.A. Vincent, C. Phillipson, M. Downs (eds.), The Futures of Old Age, London, Sage, s. 62-72.

Okólski M. (2004a), Demografia, Warszawa, Scholar.

Okólski M. (2004b), Demografia zmiany społecznej, Warszawa, Scholar.

Plawgo B., Klimczuk M., Citkowski M., Juchnicka M., Klimczuk A. (2009), Startery podlaskiej gospodarki. Analiza gospodarczych obszarów wzrostu i innowacji województwa podlaskiego: sektor rehabilitacji geriatrycznej, Białystok, WUP.

RUE (Rada Unii Europejskiej) (2010), Projekt Europa 2030. Wyzwania i szanse - sprawozdanie dla Rady Europejskiej sporządzone przez Grupę Refleksji dotyczące przyszłości UE do roku 2030, Bruksela.

Sadowski A. (2006), Białystok. Kapitał społeczny mieszkańców miasta, Białystok, WSE.

Sadowski A. (2009), Procesy konstruowania społeczeństwa wielokulturowego, (w:) B. Poskrobko, Zrównoważony rozwój gospodarki opartej na wiedzy, Białystok, WSE, s. 70-81.

Sadowski A. (2011), Socjologia wielokulturowości jako nowa subdyscyplina socjologiczna, "Pogranicze. Studia społeczne" 2011, Tom XVIII, s. 5-25.

Saffo P., Soojung-Kim Pang A. (2004), The Globally mobile boomers, (w:) K. Vian, P. Saffo (eds.), 2004 Ten-Year Forecast: Perspectives, Palo Alto, Institute for the Future, s. 15-22.

SEN@ER, www.silvereconomy-europe.org (z dnia 10.08.2011).

Stone L.O. (2006), Demography, (w:) R. Schulz (ed.), The Encyclopedia of Aging: A Comprehensive Resource in Gerontology and Geriatrics, New York, Springer, s. 299-302.

Stowarzyszenie Gerontologów Społecznych, www.przewodnik-praga.ipns.pl/strony/sgs/ (z dnia 06.08.2011).

Strzelecki Z. (2008), Polityka regionalna, (w:) Z. Strzelecki (red.), Gospodarka regionalna i lokalna, Warszawa, PWN, s. 78-120.

SWWM (Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego) (2005), Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego do roku 2020, Olsztyn.

Synak B. (1999), Ludzie starzy, (w:) Encyklopedia socjologii. Tom 2, Warszawa, Oficyna Naukowa, s. 144-149.

Synak B. (2000), Pozycja społeczna ludzi starych w warunkach zmian ustrojowych i cywilizacyjno-kulturowych, (w:) B. Synak (red.), Ludzie starzy w warunkach transformacji ustrojowej, Wyd. UG, Gdańsk s. 7-15.

Szatur-Jaworska B. (2000), Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, Warszawa, ASPRA-JR.

Szatur-Jaworska B. (2006), Społeczne skutki starzenia się ludności, (w:) B. Szatur-Jaworska, P. Błędowski, M. Dzięgielewska, Podstawy gerontologii społecznej, Warszawa, ASPRA-JR, s. 241-256.

Szatur-Jaworska B. (red.) (2008), Stan przestrzegania praw osób starszych w Polsce. Analiza i rekomendacje działań, Warszawa, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.

Sztaba S. (2010), Kryzys demograficzny jako przejaw kryzysu wartości współczesnej cywilizacji zachodniej, (w:) J. Osiński (red.), Współczesna cywilizacja Zachodu. Atuty i słabości, Warszawa, Oficyna Wydawnicza SGH, s. 143-172.

Sztompka P. (2007), Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Kraków, Znak.

Szukalski P. (2004), Uprzedzenia i dyskryminacja ze względu na wiek (ageism) - przyczyny, przejawy, konsekwencje, "Polityka Społeczna" 2004, nr 2, s. 11-15.

Szukalski P. (2006), Zagrożenie czy wyzwanie - proces starzenia się ludności, "Polityka Społeczna" 2006, nr 9, s. 6-10.

Szuwarzyński A. (2010), Przykłady dobrych praktyk, (w:) A. Szuwarzyński, P. Błędowski, Aktywizacja zawodowa osób w wieku 50+ - szanse i ograniczenia, Sopot, PBS DGA, s. 36-47.

Thorpe E. (2004), Dyskryminacja ze względu na wiek w Unii Europejskiej, (w:) B. Tokarz (red.), My też! Seniorzy w Unii Europejskiej, ARFP, Warszawa, s. 50-59.

Trafiałek E. (2006), Starzenie się i starość: wybór tekstów z gerontologii społecznej, Kielce, Wszechnica Świętokrzyska.

UN (United Nations) (1999), Highlights of an expert consultation on developing a policy framework for a society for all ages - From the Annex of A54/268 - Report of the Secretary General International Year of Older Persons 1999: activities and legacies, www.un.org/esa/socdev/ageing/policyframework.html (z dnia 04.01.2011).

UN (United Nations) (2001), World Population Ageing: 1950-2050, New York.

UN (United Nations) (2002), Report of the Second World Assembly on Ageing Madrid. Madrid International Plan of Action on Ageing, New York.

UN (United Nations) (2010), World Population Ageing 2009, New York.

UNDP (United Nations Development Programme) (1999), Raport o Rozwoju Społecznym. Polska 1999. Ku godnej aktywnej starości, Warszawa.

UNECE Policy Briefs on Ageing, http://live.unece.org/pau/age/Policy_briefs/Welcome.html (z dnia 07.08.2011).

UNPD (United Nations Population Division) (2000) Replacement Migration: Is it A Solution to Declining and Ageing Populations?, New York.

Vos R., Ocampo J.A., Cortez A.L. (eds.) (2008), Ageing and Development, New York, United Nations, Zed Books.

Warnes A.M., Friedrich K., Kellaher L., Torres S. (2004), The diversity and welfare of older migrants in Europe, "Ageing & Society" 2004, nr 24, s. 307-326.

Warnes T. (2006), The Future Life Course, Migration and Old Age, (w:) J.A. Vincent, C. Phillipson, M. Downs (eds.), The Futures of Old Age, London, Sage, s. 208-217.

Wiktorska-Święcka A. (2011), Zainwestuj w różnorodność. Logiczna decyzja biznesowa dla rozwoju Dolnego Śląska, Wrocław, Fundacja "Krzyżowa".

World Population Prospects: The 2010 Revision, United Nations Population Division, New York, http://esa.un.org/unpd/wpp/index.htm (z dnia 10.08.2011).

ZWM (Zarząd Województwa Małopolskiego) (2010), Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020. Projekt, Kraków.

ZWWM (Zarząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego) (2008), Wojewódzki program na rzecz osób starszych na lata 2009-2013, Olsztyn.