Aktywność ekonomiczna ludzi starych w kontekście badań nad kapitałem społecznym na przykładzie mieszkańców Białegostoku

Klimczuk, Andrzej (2011): Aktywność ekonomiczna ludzi starych w kontekście badań nad kapitałem społecznym na przykładzie mieszkańców Białegostoku. Published in: Zeszyty naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie. Seria: Ekonomia , Vol. 1, No. 3 (2011): pp. 289-311.

Abstract

Wykonywanie pracy zarobkowej przez osoby starsze jest zagadnieniem kontrowersyjnym. Wprowadzenie zabezpieczenia starości w formie rent i emerytur sprawiło, że w społeczeństwach nowoczesnych ukształtowała się jakościowo nowa kategoria społeczna składająca się z osób w wieku poprodukcyjnym. Wzrost długości życia ludzkiego przy jednoczesnym braku zasadniczych zmian progów wieku emerytalnego sprawia, że ilość osób korzystających ze świadczeń rośnie. Zwiększające się koszty utrzymania seniorów prowadzą do szeregu przemian w strukturach społeczno-ekonomicznych oraz wymuszają podejmowanie działań, które pozwolą na wzrost ich uczestnictwa społecznego, w tym na wydłużanie ich aktywności zawodowej. Wydaje się, że zachodzące współcześnie procesy dematerializacji pracy łączone z kształtowaniem się gospodarki opartej na wiedzy oraz ruch uniwersytetów trzeciego wieku w znacznej mierze umożliwiają realizację tych celów. Artykuł ma na celu przybliżenie wybranych wyników jakościowych analiz aktywności ekonomicznej ludzi starych w Białymstoku prowadzonych w kontekście badań nad kapitałem społecznym. Określone zostały podstawowe czynniki ograniczające możliwości wykonywania pracy przez ludzi starych, jak również ich ukryte zasoby i potencjalne miejsca pracy. ** Work of elderly is a controversial problem. The introduction of protection of old age in form of pensions and retirement caused shaping in modern societies qualitatively new social category of persons in post-working age. Growth of human life-span with simultaneous lack of the principle changes of pensionable age inflicts grow in quantity of persons' using welfare benefits. Growing costs of seniors livelihood lead to transformations in socio-economical structures as well as forcing them to engage in activities that will help increase their social participation, including the lengthening of their professional activity. It seems that the nowadays processes of dematerialization of work combined with the shaping of knowledge-based economy and the movement of third-age universities largely enable the achievement of these objectives. Article aims to approximate the results of qualitative analysis of elderly economic activity in Bialystok conducted in the context of social capital research. Study describes main factors that restrict work opportunities for older people, as well as their hidden resources and potential workplaces.

• Item Type: MPRA Paper
• English Title: Economic Activity of Older People in the Context of Social Capital Research - Bialystok Residents Example
• Language: Polish
• Keywords: Economics of Ageing, Social Capital, Aging, Ageism, Activation And Workfare, Older Workers, Workforce Ageing, Sociology of Ageing, Economic activity, Kapitał Społeczny, 50+, Mature Workers, Silver Workers, Starzenie Się Populacji, Dyskryminacja Ze Względu Na Wiek, Starsi Pracownicy, Socjologia starzenia się, Ekonomia starzenia się, Aktywność Ekonomiczna, Employment of Retirees, Lengthening of Working Life, Wydłużanie życia Zawodowego, Zatrudnienie Emerytów, Zatrudnienie Osób W Wieku Poprodukcyjnym
• Subjects: J - Labor and Demographic Economics > J1 - Demographic Economics > J11 - Demographic Trends, Macroeconomic Effects, and Forecasts; J - Labor and Demographic Economics > J1 - Demographic Economics > J14 - Economics of the Elderly ; Economics of the Handicapped ; Non-Labor Market Discrimination; Z - Other Special Topics > Z1 - Cultural Economics ; Economic Sociology ; Economic Anthropology > Z13 - Economic Sociology ; Economic Anthropology ; Social and Economic Stratification; Z - Other Special Topics > Z1 - Cultural Economics ; Economic Sociology ; Economic Anthropology > Z18 - Public Policy

References

Aktywność ekonomiczna ludności Polski w latach 2003-2007, GUS, Warszawa 2009.

Bank Danych Lokalnych, GUS, www.stat.gov.pl/bdl, dnia: 10.02.2011.

Boni M. (red.), Raport o kapitale intelektualnym Polski. KPRM, Warszawa 2008.

Boni M. (red.), Raport Polska 2030. Wyzwania rozwojowe. KPRM, Warszawa 2009.

Cele strategiczne i cele operacyjne miejskiej polityki społecznej wobec seniorów, Urząd Miasta Stołecznego Warszawy, Warszawa 2008.

Chmielecka E., Informacja, wiedza, mądrość - co społeczeństwo wiedzy cenić powinno?, [w:] K. Kloc, E. Chmielecka (red.), Dobre obyczaje w kształceniu akademickim, Fundacja Promocji i Akredytacji Kierunków Ekonomicznych, Warszawa 2004.

Elbląski program na rzecz osób starszych na lata 2009-2013, Urząd Miejski w Elblągu, Elbląg 2008.

Fukuyama F., Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu, PWN, Warszawa-Wrocław 1997.

Halicka M., Halicki J., Praca zawodowa i jej znaczenie w życiu człowieka starego, [w:] B. Synak (red.), Polska starość, Wyd. UG, Gdańsk 2002.

Halicki J., Edukacja seniorów w aspekcie teorii kompetencyjnej, Trans Humana, Białystok 2000.

Halicki J., Społeczne teorie starzenia się, [w:] M. Halicka, J. Halicki (red.), Zostawić ślad na ziemi, UWB, Białystok 2006.

Healy J., The benefits of an ageing population, The Australia Institute 2004, www.tai.org.au/documents/dp_fulltext/DP63.pdf, dnia: 15.02.2011.

Kabaj M., Aktywność zawodowa i zatrudnienie ludzi starszych, [w:] A. Karpiński, A. Rajkiewicz (red.), Polska w obliczu starzenia się społeczeństwa, PAN Komitet Prognoz Polska 2000 Plus, Warszawa 2008.

Konecki K., Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, PWN, Warszawa 2000.

Kożuch A., Dyhdalewicz A., Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa, WSE, Białystok 2004.

Kryńska E., Zasoby pracy w Polsce - stan obecny i perspektywy, IPiSS, Łódź 2006.

Marody M., Giza-Poleszczuk A., Przemiany więzi społecznych. Zarys teorii zmiany społecznej, Scholar, Warszawa 2004.

Mead M., Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, PWN, Warszawa 2000.

Miejska Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Białegostoku na lata 2005-2010, Urząd Miejski w Białymstoku, Białystok 2005.

Niezabitowski M., Ludzie starsi w perspektywie socjologicznej. Problemy uczestnictwa społecznego, Śląsk, Katowice 2007.

Okólski M., Demografia, Scholar, Warszawa 2004.

Perek-Białas J., Ruzik A., Aktywizacja starszych ludzi na rynku pracy: bariery i możliwości, [w:] J.T. Kowaleski, P. Szukalski (red.), Nasze starzejące się społeczeństwo: nadzieje i zagrożenia, Wyd. UŁ, Łódź 2004.

Petryszyn J., Rozwój demograficzny dużych miast w Polsce, [w:] J. Słodczyk (red.), Demograficzne i społeczne aspekty rozwoju miast, Wyd. UO, Opole 2002.

Podstawowe informacje ze spisów powszechnych 2002, Urząd Statystyczny w Białymstoku, Białystok 2003.

Polityka społeczna miasta Poznania wobec seniorów, Urząd Miasta Poznania, Poznań 2008.

Praca zarobkowa emerytów i rencistów a problem bezrobocia, Komunikat z badań, CBOS, Warszawa 2002.

Prognoza ludności Polski na lata 2003-2030 - Białystok, Komunikat GUS z 22.03.2004, www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_prognoza_ludnosci_pow_2061_powiat_m__bialystok.xls, dnia: 10.02.2011.

Program Solidarność pokoleń. Działania dla zwiększenia aktywności zawodowej osób w wieku 50+, MPiPS, Warszawa 2009.

Putnam R.D., Bowling Alone: the Collapse and Revival of American Community, Simon & Schuster, New York 2000.

Raport o Rozwoju Społecznym. Polska 1999. Ku godnej aktywnej starości, UNDP, Warszawa 1999.

Raport z wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002, GUS, Warszawa 2003.

Rosset E., Miejsce człowieka starego w społeczeństwie, [w:] Encyklopedia seniora, Wiedza Powszechna, Warszawa 1986.

Rymsza A., Klasyczne koncepcje kapitału społecznego, [w:] T. Kaźmierczak, M. Rymsza (red.), Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna, ISP, Warszawa 2007.

Sadowski A., Białystok. Kapitał społeczny mieszkańców miasta, WSE, Białystok 2006.

Spiezia V., The greying population: A wasted human capital or just a social liability?, "International Labour Review" 1-2/2002 (141).

Synak B., Ludzie starzy, [w:] Encyklopedia socjologii. Tom 2, Oficyna Naukowa, Warszawa 1999.

Synak B., Pozycja społeczna ludzi starych w warunkach zmian ustrojowych i cywilizacyjno-kulturowych, [w:] B. Synak (red.), Ludzie starzy w warunkach transformacji ustrojowej, Wyd. UG, Gdańsk 2000.

Sytuacja ludzi starszych w społeczeństwie - plany a rzeczywistość, Komunikat z badań, CBOS, Warszawa 2009.

Szatur-Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M., Podstawy gerontologii społecznej, ASPRA-JR, Warszawa 2006.

Szatur-Jaworska B., Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, ASPRA-JR, Warszawa 2000.

Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków 2002.

Sztompka P., Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Znak, Kraków 2007.

Theiss M., Krewni-znajomi-obywatele. Kapitał społeczny a lokalna polityka społeczna, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2007.

Trafiałek E., Życie na emeryturze w warunkach polskich przemian systemowych, WSP, Kielce 1998.

Trutkowski C., Mandes S., Kapitał społeczny w małych miastach, Scholar, Warszawa 2005.

Urbaniak B., Aktywność zawodowa osób w zaawansowanym wieku [w:] B. Urbaniak, P. Bohdziewicz (red.), Gospodarowanie kapitałem ludzkim, Wyd. UŁ, Łódź 2006.

Urbaniak B., Praca zawodowa po przejściu na emeryturę. Społeczno-ekonomiczne przesłanki powrotu emerytów do aktywnego życia zawodowego, Wyd. UŁ, Łódź 1998.

W trosce o pracę. Raport o Rozwoju Społecznym. Polska 2004, UNDP, CASE, Warszawa 2004.

Wcześniejsze emerytury i praca zarobkowa, Komunikat z badań, CBOS, Warszawa 2007.

Wiek emerytalny kobiet i mężczyzn, Komunikat z badań, CBOS, Warszawa 2007.

Zorska A., Korporacje transnarodowe. Przemiany, oddziaływania, wyzwania, PWE, Warszawa 2007.