Bariery i perspektywy integracji międzypokoleniowej we współczesnej Polsce

Klimczuk, Andrzej (2010): Bariery i perspektywy integracji międzypokoleniowej we współczesnej Polsce. Published in: Jakość życia seniorów w XXI wieku z perspektywy polityki społecznej (2010): pp. 92-107.

Abstract

Obywatelskie nieuczestnictwo w życiu publicznym należy do najważniejszych problemów współczesnej Polski. Zjawisko to czyni wszystkie poko-lenia równymi, a przeciwstawienie się mu wymaga przełamania barier integracji międzypokoleniowej. Niniejsze opracowanie wskazuje, iż dążenie do spójności i stabilności systemu może opierać się na wykorzystaniu korzyści z różnicy wieku członków społeczeństwa. Wskazane zostały wymiary i poziomy poszukiwania rozwiązań jakościowych na rzecz integracji w warunkach kształtowania się w przestrzeni społecznej ładu rozproszonego oraz typy barier integracji między-pokoleniowej związane z procesem starzenia się społeczeństw i zjawiskiem dyskryminacji ze względu na wiek. ** Civic non-participation in public life is one of the most important problems in contemporary Poland. This phenomenon makes all generations equal and it requires breaking of the barriers in intergenerational integration. Presented study shows that the aspiration for coherence and stability of the system may be based on the taking advantage by using benefits of age difference in society. Article indicates dimensions and levels in seeking quality solutions for the integration in conditions of shaping social dispersion space order. It also contains types of different approaches to the integration barriers related with process of aging society and discrimination based on age phenomenon.

• Item Type: MPRA Paper
• English Title: Barriers and Prospects of Social Age Integration in Contemporary Poland
• Language: Polish
• Keywords: pokolenie, konflikt pokoleń, integracja społeczna, relacje międzypokoleniowe, generation, conflict of generations, social integration, intergenerational relations
• Subjects: D - Microeconomics > D7 - Analysis of Collective Decision-Making > D74 - Conflict ; Conflict Resolution ; Alliances ; Revolutions; J - Labor and Demographic Economics > J1 - Demographic Economics > J11 - Demographic Trends, Macroeconomic Effects, and Forecasts; J - Labor and Demographic Economics > J1 - Demographic Economics > J14 - Economics of the Elderly ; Economics of the Handicapped ; Non-Labor Market Discrimination; Z - Other Special Topics > Z1 - Cultural Economics ; Economic Sociology ; Economic Anthropology > Z13 - Economic Sociology ; Economic Anthropology ; Social and Economic Stratification

References

Antczak R., Dobrowolski P., Jak zapobiec konfliktowi pokoleń w Polsce?, [w:] Szomburg J. (red.), W poszukiwaniu kompasu dla Polski, IBnGR, Gdańsk 2007, 159-174

Attali J., 2002, Słownik XXI wieku, Wyd. Dolnośląskie, Wrocław 2002, 262 s.

Beck U., 2002, Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Scholar, Warszawa, 372 s.

Bourdieu P., Passeron J-C., 1990, Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, PWN, Warszawa, 295 s.

Castells M., 2007, Społeczeństwo sieci, PWN, Warszawa, 531 s.

CBOS, 1998, Czym dla Polaków jest dom?, Komunikat z badań, Warszawa, 17 s.

CBOS, 2007, Wiek emerytalny kobiet i mężczyzn, Komunikat z badań, Warszawa, 6 s.

CBOS, 2008, Co im zawdzięczamy? Opinie w przeddzień święta babć i dziadków, Komunikat z badań, Warszawa, 7 s.

CBOS, 2009a, Przemoc i konflikty w domu, Komunikat z badań, Warszawa, 15 s.

CBOS, 2009b, Polacy wobec ludzi starych i własnej starości, Komunikat z badań, Warszawa, 12 s.

CBOS, 2009c, Sytuacja ludzi starszych w społeczeństwie - plany a rzeczywistość, Komunikat z badań, Warszawa, 17 s.

Collegium Civitas, 2007, Nauka polska. Autodiagnoza polskiego środowiska naukowego, Warszawa, 49 s.

Czapiński J., 2008, Molekularny rozwój Polski, [w:] Szomburg J. (red.), Modernizacja Polski. Kody kulturowe i mity, IBnGR, Gdańsk, 95-102

Czapiński J., Panek T. (red.), 2009, Diagnoza Społeczna 2009 - Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa, 387 s.

Dobrowolski P., 2006, Starsi Polacy żyją na koszt młodszych Polaków - zarys zjawiska, Raport 21/2006, Instytut Sobieskiego, Warszawa, 31 s.

Dyczewski L., 1998, Wartości dorastającego pokolenia Polaków w okresie transformacji systemowej, [w:] Sołtysiak T., Łabuć-Kryska I. (red.), Trudne problemy dorastającego pokolenia, WSP, Bydgoszcz, 35-54

Dye J., 2007, Meet Generation C. Creatively Connecting Through Content, "Econtent", nr 4, 38-43

Eurofound, 2010, Active strategies for an ageing population, (dane dostępne na stronie internetowej www.eurofound.europa.eu/areas/populationandsociety/ageing.htm w dniu 03.01.2010)

Eurofound, 2010, Ageing workforce, (dane dostępne na stronie internetowej www.eurofound.europa.eu/areas/populationandsociety/ageingworkforce.htm w dniu 03.01.2010)

Ferguson N., 2008, Zmierzch i upadek Europy, [w:] Nowicki M. (red.), Idee z pierwszej ręki, Axel Springer Polska, Warszawa, 29-41

Filiciak M. (red.), 2010, Młodzi i Media. Nowe media a uczestnictwo w kulturze, SWPS, Warszawa, 173 s.

Fukuyama F., 2004, Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej, Znak, Kraków, 312 s.

Galor Z., 2008, Migracje a "zasoby dla innych" jako forma kapitału społecznego, [w:] Markowski K. (red.), Migracja - wartość dodana?, KUL, Lublin, 58-72

Giancola F., 2006, The generation gap. More myth than reality, "Human Resource Planning", nr 29.4, 32-37

Giddens A., 2004, Socjologia, PWN, Warszawa, 747 s.

Gimpel J., 1999, U kresu przyszłości. Technologia i schyłek zachodu, Wyd. Dolnośląskie, Wrocław, 154 s.

Goldstone J.A., 2010, Nowa bomba demograficzna, "Europa - Magazyn Idei Newsweeka", 01.03.2010, (artykuł dostępny na stronie internetowej www.newsweek.pl/magazyn/artykuly/europa/nowa-bomba-demograficzna,54519,1)

Golinowska S. (red.), 2005, Raport społeczny. Polska 2005, Fundacja im. Friedricha Eberta, Warszawa, 165 s.

GUS, 2003a, Narodowy spis powszechny 2002. Ludność - Polska. Stan i struktura demograficzno-społeczna, (dane dostępne na stronie internetowej www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_ludnosc_stan_i_struktura_demograficzno_spoleczna.xls w dniu 05.01.2010)

GUS, 2003b, Raport z wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002, Warszawa, 147 s.

GUS, 2010, Bank Danych Regionalnych, (dane dostępne na stronie internetowej www.stat.gov.pl/bdr w dniu 04.01.2010)

Habermas J., 1993, Obywatelstwo a tożsamość narodowa, IFiS PAN, Warszawa, 34 s.

Halicki J., 2000, Edukacja seniorów w aspekcie teorii kompetencyjnej, Trans Humana, Białystok, 184 s.

Halicki J., 2006, Społeczne teorie starzenia się, [w:] Halicka M., Halicki J. (red.), Zostawić ślad na ziemi, UWB, Białystok, 255-276

Handy C., 1998, Wiek przezwyciężonego rozumu, Business Press, Warszawa, 210 s.

IBnDiPP, 2009, Międzypokoleniowy transfer wiedzy w polskich firmach - mentoring i e-learning, Raport z badań, Warszawa, 33 s.

Inglehart R., 2005, Pojawienie się wartości postmaterialistycznych, [w:] Sztompka P., Kucia M. (red.), Socjologia. Lektury, Znak, Kraków, 334-348

Jonda B., 2008, Motywy i warunki powstawania oraz społeczne znaczenie projektów międzypokoleniowych w Niemczech, [w:] Kowalski J.T., Szukalski P. (red.), Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk o pracy i polityce społecznej, Wyd. UŁ, Łódź, 145-156

Kabaj M., 2008, Aktywność zawodowa i zatrudnienie ludzi starszych, [w:] Karpiński A., Rajkiewicz A. (red.), Polska w obliczu starzenia się społeczeństwa, PAN Komitet Prognoz Polska 2000 Plus, Warszawa, 105-136

Kamińska A. (red.), 2007, Wybierz różnorodność. Promowanie postaw antydyskryminacyjnych w organizacji, szkole i miejscu pracy, Stowarzyszenie Mikuszewo, Mikuszewo, 120 s.

Komisja Europejska, 2007, Country sheet, Poland, Discrimination in the European Union, Special Eurobarometr 263 Report, 5 s.

Koseła K., 2003, Polak i katolik, IFiS PAN, Warszawa, 332 s.

Kryńska E., 2006, Zasoby pracy w Polsce - stan obecny i perspektywy, IPiSS, Łódź, 82 s.

Krzysztofek K., 1997, Prawa globalnej cyrkulacji kultury mediów, [w:] Krzemień-Ojak S. (red.), Kultura i sztuka u progu XXI wieku, Trans Humana, Białystok, 11-31

Krzysztofek K., 2002, Polska - społeczeństwo "trzech prędkości", [w:] Cellary W. (red.), Raport o Rozwoju Społecznym. Polska 2001. Polska w drodze do globalnego społeczeństwa informacyjnego, UNDP, Warszawa, 16

Lewenstein B., 2006, Społeczeństwo rodzin czy obywateli - kapitał społeczny Polaków okresu transformacji, "Societas/Communitas" nr 1, 163-196

Lipset S.M., 1998, Homo politicus. Społeczne podstawy polityki, PWN, Warszawa, 559 s.

Mariański J., 1997, Przekaz wartości moralnych w rodzinie, [w:] Kryczka P. (red.), Rodzina w zmieniającym się społeczeństwie, KUL, Lublin, 187-208

Markowski M., 2007, PiS przegrał przez 4,5 miliona SMS-ów?, "Gazeta Wyborcza" 26.10.2007, (artykuł dostępny na stronie internetowej http://serwisy.gazeta.pl/wybory2007/1,85407,4613211.html w dniu 03.01.2010)

Mead M., 1978, Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, PWN, Warszawa, 148 s.

Ministerstwo Gospodarki, 2007, Wpływ emigracji zarobkowej na gospodarkę Polski, Warszawa, 51 s.

Ministerstwo Polityki Społecznej, 2004, Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski, Warszawa, 91 s.

Offe C., 1999, Drogi transformacji. Doświadczenia wschodnioeuropejskie i wschodnioniemieckie, PWN, Kraków, 290 s.

Okólski M., 2004, Demografia zmiany społecznej, Scholar, Warszawa, 312 s.

Opala P., Rybiński K., 2007, Gordian Knots of the 21st Century, SSRN, (artykuł dostępny na stronie internetowej http://ssrn.com/abstract=1024826 w dniu 03.01.2010), 52 s.

Ossowska M., 1963, Koncepcja pokolenia, "Studia socjologiczne", nr 2, 47-51

PBS DGA, 2006, Młodzi chcą stąd wyjechać - sondaż "Gazety" o wyjazdach za pracą, "Gazeta Wyborcza" 04.09.2006, (artykuł dostępny na stronie internetowej www.gazetawyborcza.pl/1,75478,3595932.html w dniu 03.01.2010)

Pearce J., 2006, Meet Generation C. Renaissance revisited, "Idealog", nr 3, 36-45

Pokolenie '89, 2006, Analiza SWOT polskiej rzeczywistości społeczno-gospodarczej 2006 widziana oczami młodego pokolenia, Warszawa, (publikacja dostępna na stronie internetowej www.pokolenie89.org.pl/pliki/SWOT%201.pdf), 56 s.

Pracuj.pl, 2007, Lepiej być młodym i sprawnym - Raport "Dyskryminacja na rynku pracy", 07.06.2007, (publikacja dostępna na stronie internetowej http://pracuj-dla-mediow.pl/lepiej-byc-mlodym-i-sprawnym-raport-dyskryminacja-na-rynku-pracy/ w dniu 03.01.2010)

Rychard A., 2008, Socjologiczne uwarunkowania rozwoju przestrzennego Polski, [w:] Ekspertyzy do Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2008-2033, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 450-469

Sadowski A., 2006, Białystok. Kapitał społeczny mieszkańców miasta, WSE, Białystok, 265 s.

Skarżyńska K., 1999, Aktywność i bierność polityczna, [w:] Skarżyńska K. (red.), Psychologia polityczna, Zysk, Poznań, 21-50

Skarżyńska K., 2005, Człowiek a polityka. Zarys psychologii politycznej, Scholar, Warszawa, 412 s.

Sułek A., 1989, Wartości życiowe dwóch pokoleń, [w:] Nowak S. (red.), Ciągłość i zmiana tradycji kulturowej, PWN, Warszawa, 293-338

Synak B., 2000, Pozycja społeczna ludzi starych w warunkach zmian ustrojowych i cywilizacyjno-kulturowych, [w:] Synak B. (red.), Ludzie starzy w warunkach transformacji ustrojowej, Wyd. UG, Gdańsk, 7-15

Szatur-Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M., 2006, Podstawy gerontologii społecznej, ASPRA-JR, Warszawa, 322 s.

Sztompka P., 2002, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków, 653 s.

Sztompka P., 2007, Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Znak, Kraków, 420 s.

Szukalski P., 2004, Uprzedzenia i dyskryminacja ze względu na wiek (ageism) - przyczyny, przejawy, konsekwencje, "Polityka Społeczna", nr 2, 11-15

Tarkowska E., 2006, Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Koncepcje i polskie problemy, [w:] Wasilewski J. (red.), Współczesne społeczeństwo polskie, Scholar, Warszawa, 319-355

Thorpe E., 2004, Dyskryminacja ze względu na wiek w Unii Europejskiej, [w:] Tokarz B. (red.), My też! Seniorzy w Unii Europejskiej, ARFP, Warszawa, 50-59

Thurow L., 1999, Przyszłość kapitalizmu. Jak dzisiejsze siły ekonomiczne kształtują świat jutra, Wyd. Dolnośląskie, Wrocław, 431 s.

TNS OBOP, 2003, Szczęśliwe życie, Komunikat z badań, Warszawa, 9 s.

TNS OBOP, 2007, Dziadkowie i wnuki o sobie, wzajemnych relacjach i ludziach starszych, Komunikat z badań, Warszawa, 33 s.

Toffler A., 1974, Szok przyszłości, PIW, Warszawa, 559 s.

Toffler A., Toffler H., 1995, Budowa nowej cywilizacji. Polityka trzeciej fali, Zysk i S-ka, Poznań, 108 s.

Tokarz B. (red.), 2003, Atlas Złotego Wieku, ARFP, Warszawa, 96 s.

Trendwatching, 2004, Generation C, marzec 2004, (artykuł dostępny na stronie internetowej www.trendwatching.com/trends/GENERATION_C.htm w dniu 03.01.2010)

Turner J.H., 2005, Struktura teorii socjologicznej, PWN, Warszawa, 733 s.

Turowski J., 1993, Socjologia. Małe struktury społeczne, KUL, Lublin, 159 s.

UNDP, 1999, Raport o Rozwoju Społecznym. Polska 1999. Ku godnej aktywnej starości, UNDP, Warszawa, 143 s.

Walczak A., 2007, Dyskryminacja na rynku pracy, "eGospodarka.pl" 09.05.2007, (artykuł dostępny na stronie internetowej www.egospodarka.pl/21841,Dyskryminacja-na-rynku-pracy,1,39,1.html)

Wilson P., 2007, Introducing generation C, "ICIS Chemical Business Americas", nr 3, 29

Wrzesień W., Żurek A., Przybył I., 2005, Rodzice i ich dzieci w tańcu pokoleń, UAM, Poznań, 174 s.

Zych A.A., 1995, Człowiek wobec starości. Szkice z gerontologii społecznej, Interart, Warszawa, 162 s.