Nacionalna proizvodnja i makroagregati u stalnim cenama kao njen realan izraz

Bukvić, Rajko (2007): Nacionalna proizvodnja i makroagregati u stalnim cenama kao njen realan izraz. Published in: Statistička revija (Statistical Review) , Vol. 56, No. 3–4 (2007): pp. 30-52.

Abstract

The paper discusses adequacy of use of time series in constant prices (for any chosen, „basic", year), as being „real” expression of corresponding (economic) aggregates. The analysis focuses on the series of GDP as real values of the year production of nation. On the basis of GDP series of Yugoslav republics and provinces for the period 1959–1973, for wich the official statistical GDP data at the constant prices from the year 1966 and 1972 exists, it was presented that results of corresponding analyses very varying for the one or other basis for constant prices. The results of theoretical analysis has showed that these series are influenced by the realized price structure for the year chosen, thus relativizing „real” data. In addition to this, the conclusion calls for applying a different approach in expressing prices, i.e. for „non-original” base year. Since official statistical data do not make it possible, it is necessary to recalculate them to non-original basis. Further, a particular procedure of recalculating the data is considered, which is based on transformation of implicit GDP deflators of corresponding time series to value equalling one in new base year. It has also been shown that the results of this recalculation are influenced by the realized price structure too. In the further part of the paper, theoretical discussion is illustrated by an example of recalculating a number of time series for GDPs of Yugoslav republics (for the period 1959–73, thus making it possible to undertake an empirical test of (un)adequacy of the approach chosen. The example has produced results (a number of recalculated series), which considerably deviate from original series, thus proving that it is necessary to relativize to a considerable degree the use of „real” series in constant prices. Additionally, it has also been proved that neither the alternative way of recalculating the data to some „non-original” base year can produce satisfactory results. Consequently, another important conclusion has been drawn, i.e. that official statistical aggregate data should be simultaneously published for a longer period; and that transition to new base year must be perhaps regularly and in the shorter periods made. Additionally, when switching to a new base year, the old base year – now being „real” year for measuring aggregate – should be kept for some time. Rad se bavi problemima adekvatnosti korišćenja vremenskih serija u stalnim cenama kao „realnih” izraza odgovarajućih (ekonomskih) agregata, konkretno serija društvenog proizvoda kao „realnog” izraza ostvarene nacionalne proizvodnje. Serije društvenog proizvoda po jugoslovenskim republikama i pokrajinama za period 1959–1973, za koji jedino postoje uporedni zvanični podaci iskazani u cenama iz dveju „baznih” (1966. i 1972) godina, pokazuju da se rezultati odgovarajućih analiza značajno razlikuju kada se koriste serije s jednom u odnosu na serije s drugom „baznom” godinom. Teorijska analiza pokazuje da na veličine ovih serija utiče i ostvarena cenovna struktura iz date „bazne” godine, što značajno relativizuje ove podatke kao „realne”, i ističe potrebu njihovog iskazivanja i u cenama iz neke druge „nebazne” godine. Zvanična statistika to ne daje, pa je potrebno preračunavanje postojećih serija s originalne na neoriginalnu baznu godinu. Međutim, jedan od predloženih postupaka za ovo preračunavanje, zasnovan na prevođenju implicitnih deflatora odgovarajuće serije na vrednosti jednake jedinici u novoj baznoj godini, ne rešava problem uticaja cenovne strukture iz originalne bazne godine na rezultate ovog preračunavanja. Ta preračunavanja pokazala su da preračunate serije značajno odstupaju od originalnih, što potvrđuje da se korišćenje serija u stalnim cenama kao „realnih” mora relativizovati, kao i da razmatrani postupak preračunavanja na neku drugu, „neoriginalnu”, baznu godinu ne može da da dovoljno dobre rezultate. Kao važni zaključci istaknute su potrebe da zvanična statistika uporedo prati odgovarajuće agregate u cenama iz većeg broja godina, kao i da se prelazak na novu baznu godinu obavlja u kraćim i redovnijim intervalima. Shodno tome, prilikom sledećeg prelaza na novu baznu godinu potrebno je za početak bar ne napustiti njihovo praćenje u cenama iz postojeće bazne godine za „realno” iskazane agregate.

• Item Type: MPRA Paper
• English Title: Product of nation and macroaggregates in constant prices as its real values
• Language: Serbian
• Keywords: Macroaggregates, constant prices, real GDP, national economy, economic branches, regions, structure and growth analysis Makroagregati, stalne cene, realni i nominalni društveni proizvod, nacionalna privreda, privredni sektori, regioni, analiza strukture i rasta
• Subjects: C - Mathematical and Quantitative Methods > C1 - Econometric and Statistical Methods and Methodology: General > C18 - Methodological Issues: General; C - Mathematical and Quantitative Methods > C2 - Single Equation Models ; Single Variables > C23 - Panel Data Models ; Spatio-temporal Models; E - Macroeconomics and Monetary Economics > E0 - General > E01 - Measurement and Data on National Income and Product Accounts and Wealth ; Environmental Accounts; O - Economic Development, Innovation, Technological Change, and Growth > O4 - Economic Growth and Aggregate Productivity > O47 - Empirical Studies of Economic Growth ; Aggregate Productivity ; Cross-Country Output Convergence

References

Аллен, Р. Экономические индексы, Статистика, Москва, 1980, 256 с.

Базлер-Маџар Марта. Односи размене и преливање дохотка, Преглед (Титоград), број 1, 1989, стр. 45–60.

Буквић, Рајко. Регионални аспект примарне расподеле у југословенској привреди, докторска дисертација, Економски факултет, Београд, 1997, xiv+424+lxvii стр.

Михаиловић, Коста. Актуелна питања неразвијених подручја Југославије, Економски институт, Београд, 1970, 87 стр.

Хинић, Бранко и Рајко Буквић. Секторски и регионални односи размене, Институт економских наука, Београд, 1989, /2/+250 стр.

Bajt, Aleksandar. Marksove sheme reprodukcije društvenog kapitala i društveni bruto proizvod (prilog diskusiji), Ekonomist (Beograd), godina IX, broj 3, 1956, str. 423–455.

Bukvić, Rajko i Branko Hinić. Metodološka pitanja istraživanja međuregionalnih cenovnih prelivanja, Ekonomski vjesnik (Osijek), godina II, broj 1, 1989, str. 59–68.

Bukvić, Rajko i Branko Hinić. Vremenske serije u stalnim cenama i problem prelaska na neoriginalnu baznu godinu, Ekonomska misao (Beograd), godina XXV, broj 4, 1992, str. 411–421.

Burda, Majkl i Čarls Viploš. Makroekonomija: evropski udžbenik, Centar za liberalno-demokratske studije, Beograd, 2004, xxxvi+572 str.

Friščić, Ivan. Društveni proizvod i njegove komponente, Institut društvenih nauka, Beograd, 1964, 244 str.

Grđić, Gojko. Društveni proizvod i narodni dohodak, Statistička revija (Beograd), godina III, broj 3, 1953, str. 213–229.

Grđić, Gojko. Metodološki problemi rekonstrukcije serija realnog društvenog proizvoda, Statistička revija (Beograd), godina X, broj 3–4, 1960, str. 161–175.

Grđić, Gojko. Narodni dohodak – metodološka studija, Ekonomski institut NR Srbije, Beograd, 1955, 130 str.

Horvat, Branko. Društveni proizvod, Ekonomist (Beograd), godina X, broj 1–2, 1957, str. 69–78.

Marendić, Božo i Dragoljub Stanišić. Akumulativnost privrede Jugoslavije. Aspekti formiranja i alokacije sredstava za razvoj, Institut za ekonomiku investicija, Beograd, 1973, x+123 str.

Metodologija za obračun narodnog dohotka u 1954. godini, Metodološki materijali 61, Savezni zavod za statistiku, Beograd, 1955, 91 str.

Metodološke osnove za obračun društvenog proizvoda, Metodološki materijali 329, Savezni zavod za statistiku, Beograd, 1988, 19 str.

Mladenović, Dragoslav; Vladislav Đolević, Milan Eremić, Danica Popović, Gojko Grđić i Ljiljana Tatarević. Ekonomska statistika, Ekonomski fakultet, Beograd, 1991, XI+466 str.

Ocić, Časlav. Razvijenost jugoslovenskih republika i pokrajina od 1950. do 1984. godine, Institut ekonomskih nauka, Beograd, 1986.

Ocić, Časlav. Nacionalna ravnopravnost i regionalni razvoj, Institut ekonomskih nauka, Beograd, 1986, 72 str.

Ocić, Časlav. Kvantifikacija tendencija preraspodele društvenog proizvoda između republika i pokrajina od 1952. do 1987. godine, Institut ekonomskih nauka, Beograd, 1988.

Petty, William. Verbum Sapienti, The Economic Writings of Sir William Petty, vol. 1 [1662], Cambridge University Press, 1899.

Stajić, Stevan. Jedan metod izračunavanja realnog nacionalnog dohotka, Ekonomist (Beograd), godina IX, broj 1, 1956, str. 22–40.

Stajić, Stevan. Realni nacionalni dohodak Jugoslavije u periodima 1926–1939 i 1947–1956, Ekonomski problemi, Zbornik radova, Ekonomski institut FNRJ, Beograd, 1957.

Stajić, Stevan. Nacionalni dohodak Jugoslavije 1923–1939 u stalnim i tekućim cenama, Ekonomski institut NR Srbije, Beograd, 1959, 63+/6/ str.

Stanišić, Mileva i Dragoljub Stanišić. Osnovni faktori inflacije u Jugoslaviji, Ekonomika, Beograd, 1986, 183 str.

Vasić; Pavle; Mirko Jamnik; Milan Šojić i Budimir Bošković. Sistem robne privrede, tržište i cene, Institut društvenih nauka, Beograd, 1981, 101 str.

Žarković, Dragoje i Zoran Pjanić. Sve (naše) privredne reforme, razgovor u dk «studentski grad», Gledišta (Beograd), godina XXVII, broj 5–6, 1986, str. 96–136.