Türkiye'de Sağlık Hizmetleri ve Finansmanı

Celikay, Ferdi and Gumus, Erdal (2009): Türkiye'de Sağlık Hizmetleri ve Finansmanı. Published in: Eskişehir Osmangazi University Journal of Social Sciences , Vol. 11, No. 1 (2010): pp. 177-216.

Abstract

Increasing and sustaining the quality of life for people can be possible when they are healthy. Good health conditions require good quality and reachable health care services. Because of the market failure as a result of asymmetric information, public sector as well as private one provides health care services. The study first acknowledges about Turkish public health care services and their financing. Then, it compares Turkish health financing system with that of selected countries.

• Item Type: MPRA Paper
• English Title: Health Services and their Financing in Turkey
• Language: Turkish
• Keywords: Health Economics; Health Services; Health Expenditures; Health Systems; Health Policy; Health Financing
• Subjects: E - Macroeconomics and Monetary Economics > E6 - Macroeconomic Policy, Macroeconomic Aspects of Public Finance, and General Outlook > E62 - Fiscal Policy; D - Microeconomics > D6 - Welfare Economics > D63 - Equity, Justice, Inequality, and Other Normative Criteria and Measurement; D - Microeconomics > D8 - Information, Knowledge, and Uncertainty > D81 - Criteria for Decision-Making under Risk and Uncertainty; H - Public Economics > H5 - National Government Expenditures and Related Policies > H51 - Government Expenditures and Health; H - Public Economics > H5 - National Government Expenditures and Related Policies; D - Microeconomics > D8 - Information, Knowledge, and Uncertainty > D82 - Asymmetric and Private Information ; Mechanism Design; H - Public Economics > H5 - National Government Expenditures and Related Policies > H53 - Government Expenditures and Welfare Programs; A - General Economics and Teaching > A1 - General Economics > A11 - Role of Economics ; Role of Economists ; Market for Economists

References

Akalın, G. (2000). Kamu Ekonomisi, Ankara: Akçağ Yayınları.

Akalın, G. (1981). Kamu Ekonomisi, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.

Akdur, R. (2006). Sağlık Sektörü: Temel Kavramlar, Türkiye ve Avrupa Birliği’nde Durum ve Türkiye’nin Birliğe Uyumu, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, Yayın No: 2.

Aktan, H.T. (2001). Sağlık Hizmetleri Finansmanı ve Türkiye ve Dünyadaki Uygulamaları, Yeni Türkiye, 40, 1557-1569.

Akyel, H. (2006). Sosyal Güvenlik Sistemi Açısından Sağlık Hizmetlerinin Sorunları ve Genel Sağlık Sigortasının Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Araştırma, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, Türkiye.

Altay, A. (2007). Sağlık Hizmetlerinin Sunumunda Yeni Açılımlar ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, Sayıştay Dergisi, 64, 33-58.

Arrow, K.J. (1963). Uncertainty and the Welfare Economics of Medical Care, The American Economic Review, 53(5), 141-149.

Aydın, S. (2008). Sağlık Bakanlığı Sağlığın Geliştirilmesi Yaklaşımı ve Sağlık Hizmet Sistemi Reformundaki Yeri, Kronik Hastalıklar Risk Faktörleri Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi Sempozyumu, FTS Turizm, Ankara.

Bağımsız Sosyal Bilimciler (2008). 2008 Kavşağında Türkiye Siyaset, İktisat ve Toplum, İstanbul: Ayhan Matbaası, Yayın No: 42.

Barham, L., Harker, E.B. ve Lewis, D. (2007). The Importance of Incentives in Health Care Systems, (Çevrimiçi) http://www.ifpma.org/Issues/fileadmin/templates/ifpmaissues/pdfs/2007_12_14_NERA-IncentivesReportFinal.pdf, 18 Şubat 2009.

Başara, B.B. ve Şahin, İ. (2008). Türkiye’de Cepten Yapılan Sağlık Harcamalarını Etkileyen Faktörler, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2), 319-340.

Belek, İ. (2009). Sağlığın Politik Ekonomisi Sosyal Devletin Çöküşü, İstanbul: Kayhan Matbaacılık, Yayın No: 3.

Buchmueller, T.C. ve Couffinnal, A. (2004). Private Health Insurance in France, Paris: OECD Health Working Papers, No: 12.

Bulutoğlu, K. (1977). Kamu Ekonomisine Giriş, İstanbul: Temat Yayınları.

Carrin, G. (2003). Community Based Health Insurance Schemes in Developing Countries: Facts, Problems and Perspectives, Geneva: World Health Organization, No: 1.

Carrin, G. (2002). Social Health Insurance in Developing Countries: A Continuing Challenge, Internationl Social Security Review, 55, 57-69.

Carrin, G., James, C. ve Evans, D. (2005). Achieving Universal Health Coverage: Developing the Health Financing System, Geneva: World Health Organization.

Çalış, S. (2006). Türkiye’de Sosyal Güvenlik Reformu Kapsamında Genel Sağlık Sigortasının İncelenmesi, Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, Türkiye.

Çelikay, F. (2009). Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı Açısından Genel Sağlık Sigortası Sisteminin Etkinliği ve Geleceği, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir, Türkiye.

Dalgın, N. (2005). Sosyal Güvenliğe Katkısı Bağlamında Karşılıklı Sigortalar, Sigorta Araştırmaları Dergisi, 1, 45-59.

Devlet Planlama Teşkilatı (2004). Sağlık Reformu Çalışma Grubu Raporu, 2004 Türkiye İktisat Kongresi, (Çevrimiçi) http://ekutup.dpt.gov.tr/ekonomi/tik2004/ cilt14.pdf, 20 Aralık 2008.

Devlet Planlama Teşkilatı (2001). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı-Sağlık Hizmetlerinde Etkinlik Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.

Dinler, Z. (2004). Mikro Ekonomi, Bursa: Ekin Kitabevi, Yayın No: 15.

Doorslaer, E.V. ve Wagstaff, A. (1998). Equity in the Finance and Delivery of Health Care: an Introduction to the Equity Project, (Health, Health Care and Health Economics: Perspectives on Distribution, Editör: Morris L. Barer, Thomas E. Getzen ve Greg L. Stoddart), New York: John Wiley&Sons Ltd..

Edizdoğan, N. ve Giray, F. (2007). Teoride ve Türkiye’de Parafiskal Gelirler, Bursa: Ezgi Kitabevi, Yayın No: 1.

Foster, R.S. ve Clemens, M.K. (2005). Medicare Financial Status, Budget Impact, and Sustainability-Which Concept is Which?, Health Care Financing Review, 27(2), 127-140.

Getzen, T.E. (1997). Health Economics: Fundamentals and Flow of Funds, New York: John Wiley&Sons Inc..

Gümüş, E. (2008). Türk Sosyal Güvenlik Sisteminin Değerlendirilmesi ve Sosyal Güvenlik Kurumlarının Finansal Geleceği, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 45(517), 23-42.

Helms, L.J., Newhouse, J.P. ve Phelps, C.E. (1978). Copayments and Demand for Medical Care: The California Medicaid Experience, The RAND Journal of Economics, 9(1), 192-208.

Jack, W. (2002). Public Intervention in Health Insurance Markets: Theory and Four Examples from Latin America, The World Bank Research Observer, C: 17, No: 1, ss. 67-88.

Kesgin, Ç. ve Topuzoğlu, A. (2006). Sağlığın Tanımı; Başaçıkma, Journal of Istanbul Kultur University, 3, 47-49.

Langenbrunner, J. ve Liu, X. (2004). How to Pay Understanding and Using Incentives, Health, Nutrition and Population Discussion Paper-The World Bank (Çevirimiçi)http://siteresources. worldbank.org/HEALTHNUTRITIONANDPOPULATION/Resources/2816271095698140167/LangenbrunnerCh5HowtoPayFinal.pdf, 11 Mayıs 2009.

Marsh, M.H. (2005). Implications of Changes in the National Health Service in England for the United States, New York: Walker Sullivan Report.

Mcgregor, S.L.T. (2001). Neoliberalism and Health Care, International Journal of Consumer Studies-Special Edition on “Consumers and Health”, 25(2), 82-89.

Musgrove, P., Zeramdini, R. ve Carrin, G. (2002). Basic Patterns in National Health Expenditure, Bulletin of the World Health Organization, 80(2), 134-146.

Orhaner, E. (2006). Türkiye’de Sağlık Hizmetleri Finansmanı ve Genel Sağlık Sigortası, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 1-19.

Özbay, H., Öncül, H.G., Gökçimen, M., Arı, H.O. ve Mollahaliloğlu, S. (2007). Sağlık Sektörü Finansmanı, Türkiye’de Sağlığa Bakış 2007, Ankara: Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Bölük Ofset Matbaacılık.

Özdemir, O., Ocaktan, E. ve Akdur, R. (2003). Sağlık Reformu Sürecinde Türkiye ve Avrupa’da Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinin Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 56(4), 207-216.

Özkara, Y. (2006). Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Hasta Memnuniyetinin Sağlık Ekonomisindeki Yeri ve Önemi: Bir Uygulama, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Antalya, Türkiye.

Phelps, C.E. (2003). Health Economics, -the USA: - Addison Wesley Yayın No: 3.

Parante, S.T., Feldman, R., Abraham, J. ve Xu, Y. (2008). “Consumer Response to a National Marketplace for Individual Insurance”, Final Report, University of Minnesota Carlton School of Management.

Rosen, H.S. ve Gayer, T. (2008). Public Finance, Singapore: McGraw-Hill International Edition, Yayın No: 8.

Sağlık Bakanlığı (2004). Aile Hekimliği Türkiye Modeli, Editör: Sabahattin Aydın, Ankara: Mavi Ofset.

Sağlık Bakanlığı (2003). Sağlıkta Dönüşüm Programı, Ankara. OECD ve World Bank (2008), OECD Sağlık İncelemeleri Türkiye, (Çevrimiçi)http://www.tusak.saglik.gov.tr/pdf/kitaplar/200902201441250.OECD Kitap.pdf, 05 Ocak 2009.

Santerre, R.E. ve Neun, S.P. (1996). Health Economics, the USA: Irvin Book Team.

Sargutan, A.E. (2005). Sağlık Sektörü ve Sağlık Sistemlerinin Yapısı, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3), 400-428.

Savedoff, W. (2004). Tax-Based Financing for Health Systems: Options and Experiences, Geneva: World Health Organization, Yayın No: 4.

Sekhri, N. ve Savedoff, W. (2006). Regulating Private Health Insurance to Servet he Public Interest: Policy Issues for Developing Countries, International Journal of Health Planning and Management, 21, 357-392.

Sevim, İ. (2006). 1980 Sonrasında Uygulanan Yeni Liberal Politikaların Sağlık Sektörüne Etkisi Türkiye Örneği, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, Türkiye.

Sıvacı, C. (2007). Genel Sağlık Sigortası ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Bütçe Dünyası, 24, 32-40.

Sosyal Güvenlik Kurumu (2009). Mali İstatistikler Aralık 2009, (Çevrimiçi)http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/Anasayfa/Istatistikler#, 12 Mart 2010.

Stiglitz, J.E. (2000). Economics of the Public Sector, New York, London: W.W. Norton&Company, Yayın No: 3.

Şenatalar, B. (2003). Sağlık Ekonomisine Genel Bir Bakış, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4), 25-30.

Şener, O. (2005). Türkiye’de 1980 Sonrası Sağlık Politikaları, Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, Türkiye.

Taban, S. (2004). Türkiye’de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Testi, 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Eskişehir.

Tapay, N. ve Colombo, F. (2004). Private Health Insuranse in the Netherlands: A Case Study, OECD-Health Working Papers, No: 18, Paris.

Tekin, F. (1987). Türkiye’de Sağlık Hizmetleri ve Finansmanı, Eskişehir Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 263-298.

Tiryaki, D. ve Tatar, M. (2002). Sağlık Sigortası Teori ve Uygulama, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 5, 123-139.

Wagstaff, A. (2009). Social Health Insurance v. Tax-Financed Health Systems-Evidence from the OECD, The World Bank Development Research Group, Policy Research Working Paper, 4821, 1-37.

Wagstaff, A. (2005). The Economic Consequences of Health Shocks, World Bank Policy Research Working Paper, 3644, 1-18.

Wagstaff, A. ve Serra, R.M. (2007). Europe and Central Asia’s Great Post-Communist Social Health Insurance: Impacts on Health Sector and Labor Market Outcomes, The World Bank Development Research Group, Policy Research Working Paper, 4371, 1-68.

World Health Organization (2009). World Health Statistics 2009, (Çevrimiçi)http://www.who.int/whosis/whostat/EN_WHS09_Full.pdf, 22 Temmuz 2009.

World Health Organization (2000). The World Health Report 2000, (Çevrimiçi) http://www.who.int/whr/2000/en/whr00_en.pdf, 17 Şubat 2009.

World Health Organization (1981). Global Strategy for Health All Bye the Year 2000, (Çevrimiçi) http://whqlibdoc.who.int/publications /9241800038.pdf, 10 Aralık 2008.

World Bank (2009). World Bank List of Economies-July 2009, (Çevrimiçi) http://siteresources.worldbank.org/DATASTATIS TICS/Resources/CLASS.XLS, Erişim: 21 Şubat 2010.

Yalçın, T. ve Yıldırım, H.H. (2001). Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı, Yeni Türkiye Dergisi Sağlık Özel Sayısı, 40, (Çevrimiçi) http://www.absaglik.com/hhy_ saghizfin.pdf, Erişim: 11 Aralık 2008.

Yenimahalleli-Yaşar, G. (2007). Sağlığın Finansmanı ve Türkiye İçin Sağlık Finansman Modeli Önerisi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara, Türkiye.

Yıldırım, H.H. (2006). Türkiye’de Sağlık Reformları: Sağlık Finansmanı Reformu ve Genel Sağlık Sigortası, (Çevrimiçi) http://www.absaglik.com/GSSkanun.pdf, 28 Ağustos 2009.

Yıldırım, S. (1994). Sağlık Hizmetlerinde Harcama ve Maliyet Analizi, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi.