Inteligentne miasta przyjazne starzeniu się - przykłady z krajów Grupy Wyszehradzkiej

Klimczuk, Andrzej and Tomczyk, Łukasz (2016): Inteligentne miasta przyjazne starzeniu się - przykłady z krajów Grupy Wyszehradzkiej. Published in: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna No. 34 (2016): pp. 79-97.

Abstract

Podstawowym celem artykułu jest przybliżenie dwóch wzajemnie powiązanych koncepcji istotnych z perspektywy zarządzania publicznego w ramach polityki wobec starzenia się społeczeństwa na poziomie lokalnym. Pierwsza koncepcja to „inteligentne miasta", która dotyczy wykorzystania nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych do poprawy zarządzania miastami oraz dostarczania obywatelom innowacyjnych usług publicznych. Druga koncepcja to „miasta przyjazne starzeniu się", która obejmuje optymalizację wszystkich funkcji miejskich do potrzeb wszystkich grup wiekowych oraz wykorzystanie szerokiego zaangażowania interesariuszy na rzecz poprawy jakości życia w okresie starości. Drugim celem jest wskazanie prób praktycznego wdrażania tych koncepcji w krajach Grupy Wyszehradzkiej, które w odróżnieniu od omawianych zazwyczaj w literaturze przykładów z Europy Zachodniej charakteryzują się nie tylko szybkim starzeniem się populacji, ale też niedostatkami infrastruktury. W podsumowaniu przybliżono wnioski z przeprowadzonej analizy oraz potencjalne dalsze kierunki badań.

* The main aim of this paper is to introduce two interrelated concepts relevant from the perspective of public management of the ageing policy at the local level. The first concept is "smart cities," which refers to the use of new information and communication technologies to improve urban management and delivery of innovative public services for citizens. The second concept is "age-friendly cities," which includes optimization of all municipal functions to meet the needs of all age groups and to use the wide involvement of relevant stakeholders to improve the quality of life in old age. The second aim of the paper is to describe closer attempts of the practical implementation of these concepts in countries of the Visegrad Group that unlike generally discussed in the literature examples from the Western Europe are not only characterized by rapidly ageing populations, but also shortcomings of the infrastructure. Conclusions include a summary of the undertaken analysis and potential future directions of research.

• Item Type: MPRA Paper
• English Title: Smart, Age-friendly Cities: Examples in the Countries of the Visegrad Group (V4)
• Language: Polish
• Keywords: smart city, creating age-friendly environments, the activation policy, social services, lifelong learning, inteligentne miasto, kreowanie przestrzeni przyjaznej starości, polityka aktywizacji, usługi społeczne, kształcenie przez całe życie
• Subjects: J - Labor and Demographic Economics > J1 - Demographic Economics > J11 - Demographic Trends, Macroeconomic Effects, and Forecasts; J - Labor and Demographic Economics > J1 - Demographic Economics > J14 - Economics of the Elderly ; Economics of the Handicapped ; Non-Labor Market Discrimination; R - Urban, Rural, Regional, Real Estate, and Transportation Economics > R1 - General Regional Economics > R10 - General

References

A.T. Kearney. 2016. Global Cities 2016. Dostępne na: www.atkearney.com/documents/10192/8178456/Global+Cities+2016.pdf/8139cd44-c760-4a93-ad7d-11c5d347451a [20.07.2016].

Batty M., Axhausen K. W., Giannotti F., Pozdnoukhov A., Bazzani A., Wachowicz M., Ouzounis G., Portugali Y. 2012. Smart Cities of the Future, European Physical Journal-Special Topics. 214 (1): 481-518.

Bendyk E., Kosieliński S., Krupis R., Rutkowski P. 2012. Potencjał Gdańska w zakresie inteligentnego miasta 2012. Instytut Mikromakro, Gdańsk.

Błędowski P. 2006. Lokalna polityka społeczna wobec ludzi starych. [W:] B. Szatur-Jaworska, P. Błędowski, M. Dzięgielewska, Podstawy gerontologii społecznej, ASPRA-JR, Warszawa, s. 309-318.

Borys T. 2008. Jakość życia jako przedmiot pomiaru wskaźnikowego. [W:] T. Borys, P. Rogala (red.), Jakość życia na poziomie lokalnym - ujęcie wskaźnikowe, UNDP, Warszawa 2008, s. 9-16.

Brenner S. W. 2007. Law in an Era of "Smart" Technology. Oxford University Press, New York.

Budżet obywatelski miasta Krakowa. 2016. Dostępne na: www.krakow.pl/budzet [20.07.2016].

Caragliu A., Del Bo C., Nijkamp P. 2011. Smart Cities in Europe. Journal of Urban Technology, 18 (2): 65-82.

Cox E., Henderson G., Baker R. 2014. Silver Cities: Realising the Potential of Our Growing Older Population. IPPR North, Manchester.

DSP Hagibor 2015. Dostępne na: www.dsphagibor.cz/cs/ [1.09.2015].

European Commission 2010. Europe 2020: A Strategy for Smart, Sustainable and Inclusive Growth: COM(2010)2020, Brussels.

European Commission 2015. Growing the Silver Economy in Europe: Background Paper. European Commission, Brussels.

Gassmann O., Reepmeyer G. 2008. Universal Design - Innovations for All Ages. [W:] F. Kohlbacher, C. Herstatt (red.), The Silver Market Phenomenon: Business Opportunities in an Era of Demographic Change. Springer, Berlin, Heidelberg, s. 125-140.

Grundy E., Henretta, J. C. 2006. Between Elderly Parents and Adult Children: a New Look at the Intergenerational Care Provided by the 'Sandwich Generation'. Ageing and Society, 26 (5): 707-722.

Giffinger R., Fertner C., Kramar H., Kalasek R., Pichler-Milanović N., Meijers E. 2007. Smart Cities: Ranking of European Medium-sized Cities. Centre of Regional Science, Vienna UT, Vienna.

IESE Business School. 2016. Cities in Motion Index 2016. Dostępne na: www.iese.edu/research/pdfs/ST-0396-E.pdf [20.07.2016].

Intelligent Community Forum. 2016. Awards. Dostępne na: www.intelligentcommunity.org/awards [20.07.2016].

Karta Aktywnego Seniora 2015. Dostępne na: www.seniorzy.bialystok.pl [1.09.2015].

Káčerová M., Ondačková J. 2015. The Process of Population Ageing in Countries of the Visegrad Group (V4). Erkunde, 69 (1): 49-68.

Kaźmierczak T. 2011. Partycypacja publiczna: pojęcie, ramy teoretyczne. [W:] A. Olech (red.), Partycypacja publiczna. O uczestnictwie obywateli w życiu wspólnoty lokalnej. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 83-84.

Kirejczyk K., Brzeski W., Kozłowski E. 2015. Budownictwo senioralne w Polsce. Perspektywy rozwoju. REAS, Warszawa.

Klimczuk A. 2013. Kierunki rozwoju uniwersytetów trzeciego wieku w Polsce. E-mentor (51), 72-77.

Klimczuk A. 2015. Economic Foundations for Creative Ageing Policy, Volume I: Context and Considerations. Palgrave Macmillan, New York, Basingstoke.

Kocianová R. 2013. Analysis and Comparison of Forms and Methods for the Education of Older Adults in the V4 Countries. Filozofická fakulta Univerzity Karlovy, Praha.

Krystoň M. 2011. Záujmové vzdelávanie dospelých. Teoretické východiská. Pedagogická fakulta, Univerzita Mateja Bela, Banská Bystrica.

Kwiecień K. 2012. Seniorzy mają swoją reprezentację w samorządzie. Oswiecimskie24.pl. Dostępne na: https://oswiecimskie24.pl/newsy,7568-powiat-oswiecim--seniorzy-maja-swoja-reprezentacje-w-samorzadzie [17.10.2015].

Liang H., Liang Y., Jian S. 2013. Building a Smart, Age-Friendly Community Community, Home Based Elder Care Information Platform. Intel Corporation. Dostępne na: http://www.intel.com/content/dam/www/public/us/en/documents/case-studies/building-smart-age-friendly-community-exec-summary.pdf [6.04.2015].

Maćkowicz J., Wnęk-Gozdek J. 2015. "It's Never Too Late to Learn"-How Does the Polish U3A Change the Quality of Life for Seniors? Educational Gerontology. Dostępne na: doi://10.1080/03601277.2015.1085789.

Manville C., Cochrane G., Cave J., Millard J., Pederson J.K., Thaarup R.K. i in. 2014. Mapping Smart Cities in the EU. Publications Office of the European Union, Luxembourg.

MOPS 2015. Bank Czasu Senior. Dostępne na: http://www.mops.czestochowa.pl/mops/projekty-i-programy/bank-czasu-seniora/ [14.09.2015].

OECD 2003. Ageing, Housing and Urban Development. OECD, Paris.

OECD 2015. Ageing in Cities. OECD, Paris.

Pecuch M. 2015. O službu Senior expres je zájem. Dostępne na: www.plzen.eu/obcan/aktuality/z-mesta/o-sluzbu-senior-expres-je-zajem.aspx [1.09.2015].

Perera C., Zaslavsky A., Christen P., Georgakopoulos D. 2014. Sensing as a Service Model for Smart Cities Supported by Internet of Things. Transactions on Emerging Telecommunications Technologies: 25 (1), 81-93.

Portal komunalny 2015. Inteligentne miasta. Dostępne na: http://portalkomunalny.pl/category/aktualnosci/inteligentne-miasta/ [1.09.2015].

Rada Miasta Stołecznego Warszawy 2013. Program Warszawa przyjazna seniorom na lata 2013-2020. Rada Miasta Stołecznego Warszawy, Warszawa.

Res Publica, Światowa Organizacja Zdrowia 2014. Miasta Przyjazne Starzeniu: Przewodnik. Warszawa, Res Publica.

Šimon M., Mikešová R. (red.) 2014. Population Development and Policy in Shrinking Regions: the Case of Central Europe. Czech Academy of Sciences, Prague.

Spéder Z., Bálint L. 2013. Ageing in the Visegrad Countries: Selected Demographic and Sociological Aspects. [W:] Z. Széman (red.), Challenges of Ageing Societies in the Visegrad Countries. Hungarian Charity Service of the Order of Malta, Budapest, s. 17-31.

Starzyk K., Wiśnicka M. 2014. ZOOM na rady seniorów. Diagnoza funkcjonowania. Towarzystwo Inicjatyw Twórczych "ę", Warszawa.

Steg H., Strese H., Loroff C., Hull J., Schmidt S. 2006. Europe is Facing a Demographic Challenge: Ambient Assisted Living Offers Solutions. Berlin.

Szarota Z. 2010. Starzenie się i starość w wymiarze instytucjonalnego wsparcia na przykładzie Krakowa. Wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.

Széman Z. 2013. Elderly-friendly Housing Model: Results of an Action Research. [W:] Z. Széman (red.), Challenges of Ageing Societies in the Visegrad Countries. Hungarian Charity Service of the Order of Malta, Budapest, s. 130-137.

Szukalski P. 2014. Depopulacja dużych miast w Polsce. Demografia i Gerontologia Społeczna - Biuletyn Informacyjny: 7, 1-5.

Tomczyk Ł. 2015. Vzdělávání seniorů v oblasti nových médií. Asociace Institucí Vzdělávání Dospělých ČR, Praha.

Tomczyk Ł., Klimczuk, A. 2015. Aging in the Social Space. The Association of Social Gerontologists, Kraków, Białystok.

UNDP 2013. World Population Prospects: The 2012 Revision Volume I: Comprehensive Tables. New York, United Nations Population Division.

Univerzita třetího věku na Univerzitě Palackého v Olomouci 2015. Dostępne na: http://u3v.upol.cz/ [1.09.2015].

Weiser M., Brown J. S. 1996. Designing Calm Technology. PowerGrid Journal, 1 (1), 75-85.

WHO 2002. Active Ageing: A Policy Framework. WHO, Geneva.

WHO 2007. Global Age-Friendly Cities: A Guide. WHO, Geneva.

WHO 2015a. Age-friendly World. Dostępne na: http://agefriendlyworld.org [1.08.2015].

WHO 2015b. Measuring the Age-friendliness of Cities: A Guide to Using Core Indicators. WHO Centre for Health Development, Kobe.

Zanella A., Bui N., Castellani A., Vangelista L., Zorzi M. 2014. Internet of Things for Smart Cities. Internet of Things Journal, IEEE: 1 (1), 22-32.

Zrałek M. 2014. Tworzenie warunków sprzyjających aktywności ludzi starszych. [W:] Osoby starsze w przestrzeni życia społecznego. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego, Katowice, s. 27-39.